Zimna Rewolucja. Społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej wobec socrealizmu

W zimnym klimacie lat 50. , narastających napięć międzynarodowych i umacniania się dyktatur komunistycznych w krajach Europy Środkowo - Wschodniej dokonała się rewolucja społeczna. Była to rewolucja w znaczeniu głębokich przeobrażeń prowadzących do ustanowienia nowych hierarchii społecznych i urzeczywistnienia dyktatury proletariatu, ściśle powiązanych z gwałtowną industrializacją i urbanizacją w tej części Europy. Kuratorzy wystawy podejmują krytyczną refleksję na temat zachodzących wówczas przemian, obrazując ich skalę i dynamikę za pomocą materiału wizualnego z dziedziny malarstwa, fotografii, filmu, wzornictwa i architektury. Obejmuje on ponad 400 prac z sześciu krajów dawnego bloku wschodniego: Polski, Czechosłowacji, NRD, Bułgarii, Rumunii i Węgier. Sztukę tamtego okresu sprowadza się na ogół do przepojonych wiarą w świetlaną przyszłość wizerunków radosnych robotnikówczy heroicznych przedstawień ich pracy, to jednak tylko część produkcji wizualnej socrealizmu. Aby nakreślić jej pełniejszy, bardziej zniuansowany obraz, kuratorzy sięgają po dzieła odbiegające od tych stereotypowych wyobrażeń, często dalekie od propagandowego entuzjazmu, niekiedy naznaczone melancholią czy niepokojem. Podejmują polemikę z utrwalonym przekonaniem, że socrealizm był odciętym od rzeczywistości społecznej spektaklem, który kreował nową rzeczywistość (Evgeny Dobrenko). Spośród licznych przedstawień wybierają takie, które dotychczas pozostawały w cieniu, a dziś mogą rzucić nowe światło na surowe realia tamtej epoki. Skupiają uwagę na roli, jaką w tworzeniu socjalistycznego ładu społecznego i dowartościowywaniu nowych elit odgrywały kultura i sztuka. Świadomi rozbieżności między prezentowanymi obrazami a rzeczywistą sytuacją aktorów społecznych śledzą losy robotników (migracje ze wsi do miasta, zdobywanie nowej pozycji zawodowej, określanie na nowo własnej tożsamości) i próbują za pomocą wybranych dzieł uchwycić towarzyszące im emocje: entuzjazm, niepokoje i rozczarowania. Wystawa pokazuje zmieniające się oblicze klasy robotniczej: konflikty i napięciaw obrębie tej niejednorodnej grupy, a także jej niejednoznaczny stosunek do władzy. Jednym z założeń projektu jest także włączenie socrealizmu (nazywanego wielkim Innym XX wieku) w procesy transformacji sztuki XX stulecia i ukazanie gow jego zaskakującej różnorodności i wieloznaczności. (...)Na wystawie znajdą się prace m.in. takich artystów jak Aurl Bernth, Walerian Borowczyk, Hans Grundig, Renato Guttuso, Wojciech Fangor, Emil Filla, Arno Fischer, Jiri Kroha, Jan Lenica, Max Lingner, Jnos Mattis - Teutsch, Andrzej Munk, Evelyn Richter, Willi Sitte, Henryk Stażewski, Władysław Strzemiński, Alina Szapocznikow, Jiri Trnka, Werner Tübke, Kurt Weiler, Andrzej Wróblewski, Karel Zeman. Źródło opisu: https: //zacheta.art.pl