WŁADYSŁAW ŁOKIETEK (Wiesław Wójcik)

Książę kujawski mikrego wzrostu z pewnością nie należał do faworytów w rywalizacji o tron krakowski, jaka rozegrała się po śmierci Leszka Czarnego w 1288 r. Cierpliwość, niezwykły upór oraz sprzyjające szczęście pozwoliły jednak ojcu Kazimierza Wielkiego osiągnąć sukces. Zdobycie po wielu latach w 1306 r. Krakowa i władzy w państwie umożliwiły mu także losy jego znacznie silniejszych rywali – księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa, Przemysła II Wielkopolskiego oraz władców Czech, Wacława II i jego syna Wacława III, którzy niemal wszyscy zakończyli swój żywot w tragicznych okolicznościach – porywani, truci i mordowani. Zwieńczeniem długiej walki Władysława była jego koronacja w Krakowie w roku 1320. Po wielu latach rozbicia dzielnicowego udało mu się zjednoczyć znaczną część ziem polskich. Poza władzą Łokietka pozostał jednak Śląsk oraz Mazowsze, a w czasach jego panowania Polska utraciła na rzecz Zakonu Krzyżackiego Pomorze Gdańskie i Kujawy. Swoją politykę Władysław oparł na sojuszu z Węgrami oraz Litwą, jego państwo otoczone było jednak także przez wielu wrogów – Krzyżaków, brandenburskich Wittelsbachów oraz rządzących w Czechach Luksemburgów. Umierając w 1333 r. Władysław pozostawił Kazimierzowi Wielkiemu państwo zagrożone z wielu stron - skonfliktowane z sąsiadami, gotowymi zaatakować w każdej chwili, a także z nierozwiązaną sprawą polskiej korony, do której pretensje rościł król czeski, Łokietka nazywający tylko „królem Krakowa”. Z tymi problemami Kazimierz zmierzyć musiał się już na początku swojego panowania.