
CUDKA (Paulina Lasota)
Piękna córka kasztelana sieciechowskiego i sądeckiego Pełki z Rzochowa. Będąc dwórką królowej Anny poznaje i poślubia rycerza Kazimierza Wielkiego Niemierzę z Gołczy, z którym ma dwie córki - Elżbietę, żonę Wojciecha z Bożegodaru i Pachnę, żonę Paszka Trestki. Tyle fakty, ale legenda przypisuje jej romans z Kazimierzem Wielkim, znanym wszak ze słabości do kobiet, i urodzenie mu dwóch synów, Pełki i Niemierzy. Kto wie, czy tak było naprawdę?
fot. Marcin Makowski

ELŻBIETA ŁOKIETKÓWNA (Katarzyna Czapla)
Była czwartym dzieckiem Jadwigi i Władysława Łokietka, w wieku 15 lat została wydana za mąż za króla Węgier – Karola Roberta, któremu urodziła aż pięciu synów, w tym przyszłego króla Polski – Ludwika Andegaweńskiego. W dziesięć lat po ślubie, w wyniku przypuszczalnego romansu Kazimierza Wielkiego z dworką Elżbiety, Klarą Zach, ojciec służki dopuścił się napadu na parę królewską, w którym Elżbieta straciła cztery palce. Od tej pory zwano ją „królową Kikutą”. Była ambitną i inteligentną kobietą, a jej dwór na Węgrzech równał się królewskiemu. Największą rolę polityczną zaczęła odgrywać po śmierci męża w 1342 roku, umiejętnie rozgrywała mariaże swoich synów i doprowadziła do uznania przez Kazimierza jednego ze swoich synów, Ludwika, jako ewentualnego następcy na tronie polskim. Po śmierci brata przez pewien czas sprawowała rządy regencyjne w Polsce używając tytułu królowej polskiej. Zmarła w 1380 roku. Pochowano ją w klasztorze klarysek w Starej Budzie. Jej długi wiek i młody wygląd przypisywano wynalezionemu przez nią eliksirowi młodości, który w rzeczywistości był najpewniej lekiem na reumatyzm.
fot. Marcin Makowski

KUNEGUNDA ŁOKIETKÓWNA ( Anna Grycewicz - w środku)
Była najstarszym dzieckiem Władysława Łokietka i Jadwigi. Jej ojciec, szukając sprzymierzeńca, który mógłby na Śląsku stanowić przeciwwagę w stosunku do wrogich mu Piastów głogowskich, zawarł sojusz z księciem świdnickim Bernardem i około 1310 r. dał mu Kunegundę za żonę. Z małżeństwa urodziło się liczne potomstwo: dwóch synów, Bolko i Henryk oraz trzy córki - Konstancja, Elżbieta i Beata. Po śmierci Bernarda w 1326 r. Kunegunda wyszła ponownie za mąż za księcia saskiego Rudolfa I. Zmarła najprawdopodobniej w 1333 r. i pochowana została kościele franciszkańskim w Wittenberdze.
BOLKO II MAŁY (Andrzej Popiel - po pr.)
Był synem księcia świdnickiego Bernarda i Kunegundy Łokietkówny. Po śmierci ojca w 1326 r. objął rządy w bardzo trudnym dla siebie momencie, kiedy na Śląsku trwała ekspansja czeska. Bolko przez wiele lat opierał się Luksemburgom zarówno zbrojnie, jak i prowadząc aktywną politykę dyplomatyczną. Dobre stosunki łączyły go z Kazimierzem Wielkim, cesarskim dworem Wittelsbachów, a także rządzącymi na Węgrzech Andegawenami i rodziną Habsburgów, z której pochodziła żona Bolka – Agnieszka. Chroniony przez liczne sojusze Bolko stał się ostatnim niezależnym oraz najpotężniejszym księciem na Śląsku, który nigdy nie dał narzucić sobie obcej zwierzchności. Oprócz zdolności dyplomatycznych znany był także z twardych rządów, potrafił siłą zmusić do posłuszeństwa swoich poddanych. Umierając w 1368 r. Bolko nie miał jednak komu przekazać swojego księstwa, gdyż z wieloletniego małżeństwa z Agnieszką nie doczekał się potomka. Pogodzony ostatecznie z królem czeskim Karolem IV wydał za niego swoją bratanicę Annę, z której ręką Luksemburgowie nabyli prawa do księstwa świdnicko-jaworskiego.
fot. Marcin Makowski

JAN GROT (GROTOWIC) HERBU RAWICZ (Robert Gonera)
Jan Grot, biskup krakowski, osobisty doradca Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego. Ambitny i zdolny, mający własne zdanie, co powodowało, że co chwila popadał w konflikt z Władysławem Łokietkiem, a później Kazimierzem Wielkim. Nie wahał się obłożyć klątwą władcy, jeśli ów wedle jego zdania wchodził w jego, biskupa, kompetencje. Zdecydowany przeciwnik Zakonu Krzyżackiego, a jednocześnie zwolennik nepotyzmu, czyli obsadzania urzędów kościelnych krewnymi. Barwny i kontrowersyjny, czy trzeba dodawać coś więcej?
fot. Marcin Makowski