Gniewosz plamisty

Często pada ofiarą niepotrzebnego morderstwa - ludzie mylą go z bardzo podobną żmiją zygzakowatą. W bardziej szczęśliwych okolicznościach dorasta do 80 cm długości. Barwę ciała ma bardzo różną, tło zwykle brązowe, brunatne, rdzawe, rdzawoszare, szaroniebieskie lub błękitnoszare, na głowie plamę w kształcie podkowy, czarną lub brunatną wstęgę przechodzącą przez oko, po bokach ciała zwykle dwa rzędy ciemnych plam. To gatunek ciepłolubny, zamieszkuje zwykle nasłonecznione polanki leśne, zbocza wzgórz, wapienne skałki i gołoborza, nasłonecznione skarpy nad wodami. W Polsce jest pod ochroną.