Holocaust in Memoriam

Film muzyczny zrealizowany przez brytyjską telewizję BBC we współpracy z kanadyjską CBC, niemiecką ZDF oraz z TVP dla upamiętnienia 60. rocznicy wyzwolenia obozów Aschwitz/Birkenau. To w czasie wojny najstraszliwsze miejsce na ziemi, symbol śmierci i męczeństwa, skaza na honorze całej ludzkości, w tamtych straszliwych dniach niejednokrotnie rozbrzmiewało muzyką. Naziści organizowali orkiestry złożone z uwięzionych w obozie muzyków. Grali oni marsze, gdy brygady robotników szły do pracy, byli też wzywani o różnych porach dnia i nocy, aby grać dla znudzonych czy bawiących się oficerów. Jedną z najbardziej znanych była kobieca orkiestra pod dyrekcją Almy Rose, siostrzenicy samego Gustava Mahlera. Aktywność muzyczną więźniów popierano także, ze względów propagandowych, i w innych obozach, np. w czeskim Terezinie. Tworzyła tam, w straszliwych warunkach, ogromna grupa utalentowanych czeskich i żydowskich kompozytorów. Do straconego pokolenia twórców muzyki należeli m.in. Hans Krasa, Pavel Haas i Victor Ullman - wybitni artyści, którzy tego samego dnia zostali przywiezieni do Aschwitz i tam zginęli zagazowani. Muzyka tych i innych kompozytorów wykonywana po 60. latach na terenie obozu Aschwitz/Birkenau to najbardziej uniwersalny język, którym można opowiedzieć o tragedii tysięcy ludzkich istnień, to płaszczyzna wspólnej refleksji, źródło zbiorowych emocji, ale i pokrzepienia, że jednak zło zostało pokonane. W warstwie wizualnej film ten to bogato ilustrowana materiałami ze stałych ekspozycji obozowego muzeum wędrówka po obozie pogrążającym się w szarym, listopadowym zmierzchu, po jego zabudowaniach, wzdłuż ogrodzeń z drutu kolczastego i szyn prowadzących w kierunku krematoriów. Wątek narracyjny stanowią losy kilkorga ocalonych - muzyków, członków obozowych orkiestr, ale także znanego aktora Augusta Kowalczyka. Natomiast najważniejszą tu ścieżkę muzyczną wypełnią m.in.: otwierająca film I część "Requiem" Wolfganga Amadeusza Mozarta, "Different Trains" Stevena Reicha, III Symfonia Henryka Mikołaja Góreckiego.