Książki pod specjalnym nadzorem

Nowożytne biblioteki narodziły się w klasztorach. Tam działały skryptoria, czyli izby kopistów. Tam znajdowały się pomieszczenia specjalnie stworzone w celu przechowywania i studiowania ksiąg. Biblioteki klasztorne powiększały swoje zasoby dzięki pracy mnichów. Były też wzbogacane przez darczyńców, przeważnie możnowładców, którzy w ten sposób chcieli zasłużyć na wpisanie do księgi darów (liber daticus) i na pamięć braci przy modlitwie. Stąd książki były wypożyczane na dwory. Niektóre klasztory zachowały niemal kompletne księgozbiory, gromadzone w jednym miejscu przez wieki. Biblioteka Zakonu Karmelitów w Krakowie na Piasku przetrwała w swym zasadniczym kształcie od XV wieku, a niemal w całości od końca XVI wieku. Była przenoszona i ukrywana w czasie kataklizmów, jakich doświadczał klasztor w ciągu swych ponad sześciuset lat dziejów. Zachowany do dziś wystrój biblioteki z końca wieku XVII jest obrazem szczególnego miejsca, jaki miał księgozbiór w krakowskim klasztorze. W Bibliotece Klasztoru Karmelitów w Krakowie na Piasku znajduje się ok. 12 tys. starodruków z krakowskiego i lwowskiego księgozbiorów zakonu. Są tam m.in. średniowieczne rękopisy i inkunabuły, dzieła Ojców Kościoła, księgi liturgiczne, prace o tematyce teologicznej, historycznej, geograficznej. Księgozbiór powstał m.in. dzięki darowiznom krakowskich mieszczan i uczonych. W klasztornej bibliotece znajdują się m.in. dzieła klasyków medycyny - Galena, Hipokratesa i Dioskoridesa oraz prace wybitnych humanistów, takich jak Paracelsus - lekarz i przyrodnik, który prowadził badania nad wykorzystaniem substancji chemicznych jako leków. W Bibliotece Ojców Benedyktynów w Tyńcu powstało skryptorium, czyli miejsce tworzenia ksiąg, nauki kaligrafii i iluminatorstwa. Tu możemy zobaczyć, jak kiedyś powstawały księgi no i jest to też atrakcja turystyczna.