Magistra vitae

Magistra vitae - nauczycielka życia - tak Rzymianie nazywali historię. Stanisław Nałęcz Komornicki zawsze się nią interesował. Stała się jednak dla niego nie tylko nauczycielką, także przyczyną kłopotów. Pochodzi z wywodzącej się z Komornik na ziemi wieluńskiej gałęzi starego rodu Nałęczów, w którym zawsze chlubiono się tradycjami wojskowymi. Praprababka Stanisława - by dalej nie sięgać - była rodzoną siostrą gen. Antoniego Madalińskiego. Dziadek i jego dwaj bracia w 1863 roku walczyli w powstaniu. Czterej bracia matki byli ochotnikami 1920 roku. Kiedy wybuchła II wojna światowa, dla Stanisława było oczywiste, że i on przystąpi do walki. Po latach konspiracji - powstanie warszawskie. Za organizację obrony Śródmieścia został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Kiedy zaś powstanie dogasało, z Przyczółka Czerniakowskiego przepłynął Wisłę. Na Pradze wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. W jego szeregach doszedł do Łaby. Po wojnie poprosił o zwolnienie do cywila - chciał studiować historię. Zwolnienia jednak mu odmówiono. Pozostał w wojsku, lecz ostatecznie spełnił swoje pragnienia: przez wiele lat pracował w Wojskowym Instytucie Historycznym. Przygotowywał m.in. do druku jedną z książek Władysława Bartoszewskiego. Właśnie za to jego przełożeni wnioskowali karne usunięcie z wojska, co dla gen. brygady Stanisława Nałęcza Komornickiego oznaczałoby pozbawienie emrytury. Wojciech Jaruzelski, wówczas minister obrony, zapobiegł temu. Komornicki jednak sam wtedy zrezygnował ze służby. Obiecał sobie, że już nigdy nie włoży munduru. Ale zrobił to, kiedy - po długich wahaniach - przyjął od prezydenta Lecha Wałęsy nominację na kanclerza Kapituły Orderu Virtiti Militari. Przyjmując ją postawił sobie za cel łączenie zwaśnionych środowisk kombatanckich. W reportażu Stanisław Nałęcz Komornicki, wędrując w Warszawie po swych dawnych śladach, gdzie mieszkał, uczył się i walczył - opowiada historię swego rodu i swoją własną. Mówi o wyborach, których musiał dokonać i o wątpliwościach natury moralnej, które towarzyszyły mu w latach powojennych.