Miłosz

Filmowy portret Czesława Miłosza, polskiego laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1980 roku. Dzięki wieloletniej pracy Andrzeja Franaszka - biografa Czesława Miłosza, a zarazem scenarzysty filmu - jest dziś możliwe o wiele pełniejsze niż dotychczas ukazanie długiej i pełnej zakrętów drogi życiowej wielkiego poety, prozaika, eseisty. Archiwa gromadzące materiały związane z pisarzem (Beinecke Library na uniwersytecie Yale w Stanach Zjednoczonych, Archiwum Instytutu Literackiego w Maisons - Laffitte, Archiwum Czesława Miłosza w Krakowie, państwowe i uniwersyteckie archiwa w Wilnie, czy wreszcie zbiory warszawskiego Muzeum Literatury) przynoszą bogactwo listów, dokumentów, rękopisów, zdjęć, pozwalających bardzo dokładnie sportretować poetę. Także w tych momentach jego życiorysu, które były dotąd mało lub w ogóle nieznane, jak młodzieńcza próba samobójcza, niezwykły, bardzo emocjonalny związek z Jarosławem Iwaszkiewiczem, wielka studencka niespełniona miłość, która powracała w jego poezji do końca życia, osobiste napięcia i lęki, które w dużej mierze kierowały jego wyborami życiowymi, młodzieńcze lewicowe, radykalne zaangażowanie polityczne, praca w dyplomacji Polski Ludowej, czy bolesne wydarzenia rodzinne u schyłku lat 70. Bogactwo materiałów pozwoliło stworzyć prawdziwy i zarazem pasjonujący portret, daleki od rocznicowej "laurki". Temu zadaniu ma też służyć podjęcie tych wątków biografii Miłosza, które wzbudzały szczególnie silne kontrowersje, czy też owiane były (zwykle czarną) legendą. Tajemniczy epizod z pobytem w Bukareszcie po wybuchu wojny i przedostaniem się przez Związek Sowiecki do Wilna; przyjęcie tamtejszego dokumentu tożsamości (tzw. litewskiego paszportu) i ewentualne posługiwanie się nim w okupowanej przez Niemców Warszawie; stosunek Miłosza do AK i powstania warszawskiego, a także polskości jako takiej; jego "flirt" z władzami komunistycznymi, gra o wyjazd z Polski, rola "czerwonego dyplomaty", czy wreszcie słynny konflikt ze Zbigniewem Herbertem - wszystkie te punkty zostały potraktowane zarówno jako intelektualny, jak i dramaturgiczny potencjał.