W galerii możecie zobaczyć sylwetki 13. najbardziej znanych polskich aktorek w Ameryce. Od kina niemego po obecne czasy.

Której z nich udało się odnieść największy sukces? Co z tymi, które dopiero budują swoją pozycje w Hollywood? Czy mają szansę zrobić wielką karierę za oceanem?

Gilda Gray (Marianna Michalska)

Jedna z najsłynniejszych polskich aktorek w Hollywood, jako pierwsza uhonorowana gwiazdą w Hollywoodzkiej Alei Gwiazd. W Stanach była prekursorką najpopularniejszego tańca lat 20tych - shimmy dance.

Występowała w wielu amerykańskich filmach niemych w tym "Lawful Larceny", "Aloma w South Seas", za który w zaledwie 3 miesiące zarobiła 3 mln dolarów, "Kabaret " czy "Piccadilly". Występowała również na Broadway m.in w przedstawieniu "Ziegfeld Follies". W 1929 roku, z powodu krachu na nowojorskiej giełdzie straciła większość swoich oszczędności. Aktorka nie zraziła się jednak niestabilną sytuacją finansową. Występowała w tym czasie w Palace Theater w Nowym Jorku.

Grey stała się tematem dwóch bardzo popularnych rzeźb wykonanych przez Waylande Gregory'ego: "The Nautch Dancer" i "The Burlesque Dancer". W późniejszych latach problemy zdrowotne, a także kolejne nieudane małżeństwo utrudniały jej dalszy rozwój zawodowy.

Była ogromną patriotką. Podczas II wojny światowej zbierała dla swojego kraju pieniądze, pomagała rodakom, za co została uhonorowana specjalnym odznaczeniem państwowym.

Pola Negri (Apolonia Chałupiec)

Jedną z największych gwiazd kina niemego. Druga Polka ze swoją gwiazdą w Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, nazywana prawdziwą femme fatale kina niemego. Negri, rozpoczęła swoją karierę aktorską w Warszawie. Następnie grała w filmach w Berlinie, by w wieku 25 lat, wyjechać USA a tam stać się gwiazdą wielkiego formatu.

W lata 1923-1928 nakręciła 20 filmów m.in. „The Spanish Dancer”, „Hotel Imperial”, „Bezwstydna kobieta”, czy „Miłości aktorki”. Romansowała z Charlie Chaplinem i Roderickiem La Rocque, kochał się w niej Adolf Hitler. Jednak jej największą miłością był Rudolf Valentino. Bardzo przeżyła jego śmierć - jej niestosowne zachowanie na jego pogrzebie (dramatycznie rzuciła się na jego trumnę) miało przyczynić się do spadku jej popularności.

Po wprowadzeniu kina dźwiękowego kariera polskiej aktorki utknęła w miejscu. Negri wróciła do Berlina gdzie nakręciła „Mazurkę’’, „Moskwa – Szanghaj’’, „Tango Notturno’’. 1941 roku wróciła do Ameryki i to tam spędziła kres swojej wielkiej kariery. Zmarła 1 sierpnia 1987 roku w San Antonio.

Elżbieta Czyżewska

Nazywana „polską Marilyn Monroe”. Swoją karierę aktorską rozpoczęła zaraz po ukończeniu PWST w Warszawie. Występowała na deskach Teatru Dramatycznego. Pierwszą rolą filmową była postać Renaty w filmie Stanisława Barei "Mąż swojej żony". W 1966 zagrała w filmie "Małżeństwo z rozsądku" z Danielem Olbrychskim i Bohdanem Łazuką.

Amerykańską karierę zawdzięcza... miłości. Aktorka będąc jeszcze w Polsce zakochała się w publicyście „New York Timesa” Davidzie Halberstamie. Ich ślub odbył się 13 czerwca 1965 roku. Dwa lata później ukochany Czyżewskiej, zmuszony przez władze komunistyczne musiał opuścić Polskę. Aktorce nie pozostało nic innego jak porzucić swoją karierę w Polsce i udać się z nim do Stanów.

Zaraz po przyjeździe zagrała w filmie "Putney Swope" Roberta Downeya Sr. Niestety mocny akcent utrudniał jej dalszy rozwój. Czyżewska skupiła się więc na rolach w teatrze. W 1974 roku zagrała w przedstawieniu "Biesy" Dostojewskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy. To właśnie tam spotkała młodą Meryl Streep, która zafascynowana grą polskiej aktorki, poprosiła ją o kilka lekcji. Na przełomie lat 90. Czyżewskiej udało się zagrać epizodyczne role w amerykańskich serialach: "Brygada ratunkowa" i "Seks w wielkim mieście ", gdzie wcieliła się w postać doktor seksuologii Guinevere Shapiro. Przez całą swoją karierę angażowała się w życie teatralne, występowała w tzw. Off-Broadwayu.

Czyżewska zmarła w nowojorskim szpitalu New York Presbyterian Hospital na Manhattanie, w wieku 72 lat, przegrywając walkę z rakiem przełyku (była nałogową palaczką).