Powrót idioty

Drugi pełnometrażowy film w karierze 33-letniego dziś Sasy Gedeona, absolwenta słynnej praskiej Akademii Filmowej FAMU, który już w trakcie studiów dał się poznać jako uzdolniony twórca. Jego debiut fabularny "Indiańskie lato", pokazywany również przed kilkoma laty w TVP, zdobył sobie dużą popularność w rodzimych Czechach. "Powrót idioty" krytyka przyjęła wprost entuzjastycznie. Film zdobył nagrody m.in. na festiwalach w Buenos Aires, Sztokholmie, Sao Paulo, Salonikach, Bratysławie, uhonorowano go ponadto sześcioma Czeskimi Lwami (odpowiednik naszych Lwów Gdańskich). Pisząc scenariusz swego filmu, Sasa Gedeon inspirował się luźno "Idiotą" Fiodora Dostojewskiego, a przede wszystkim postacią księcia Myszkina, głównego bohatera powieści. Frantisek jest - tak jak Myszkin - czystym, szlachetnym i prawym człowiekiem gubiącym się w sieci otaczających go intryg, skomplikowanych relacji uczuciowych, cynicznych gier. Całe dorosłe życie spędził w szpitalu psychiatrycznym, nigdy więc niczego nie poznał ani nie doświadczył. Jest prawdomówny, szczery, bezinteresowny, pełen współczucia i dziecięcej naiwności - słowem, kompletny idiota. Pewnego dnia opuszcza szpital i jedzie do rodziny, która nawet nie ma pojęcia o jego istnieniu. Stosunki między członkami familii są tak pogmatwane, że Frantisek szybko się w nich gubi. Daje się wciągnąć w rozgrywki między kochankami, rodzicami i dziećmi, a w konsekwencji pakuje się w sytuacje niezręczne, czasami zabawne. Oto bowiem Olga kocha się w Emilu, z którym spotyka się w tajemnicy. On jednak woli jej siostrę, Annę, która z kolei darzy uczuciem Roberta. Frantisek obserwuje te pogmatwane relacje, milczy, współczuje wszystkim, chce im pomóc i uszczęśliwić. Starając się zrozumieć każdego, czuje się coraz bardziej bezradny, ale też samotny i niekochany. Wciąż myśli o innych, podczas gdy oni myślą tylko o sobie, nie przejmując się losem "wariata".