Przegląd filmów o sztuce

Film dokumentalny, 51 min, Polska 1992Scenariusz i realizacja: Elżbieta Sitek Filmowy portert jednego z najwybitniejszych współczesnychpolskich malarzy emigracyjnych - Jana Lebensteina. Od 1959 rokumieszka i tworzy w Paryżu. Karierę artystyczną zaczynał w Polsce, kończąc studia malarskie w warszawskiej ASP w pracowni ArturaNachta - Samborskiego. Opuszczając kraj był już uznanym malarzem. Jego pierwsze obrazy - pejzaże podwarszawskich miejscowości - przedstawiały baśniowy, nostalgiczny świat. W dwa lata po wystawie"Arsenał" w 1956 roku artysta niespodziewanie zmienił koncepcjęswoich prac. Stopniowo określił też podstawową zasadę swojejtwórczości: zasadę jedności przeciwieństw. Odtąd przeciwstawiasielankowe krajobrazy ponurym wnętrzom, feerię jasnych, pastelowych barw - ostrym, ciemnym kreskom, piękno świata - smutkowi człowieka. W połowie lat 60. zwrócił się ku realizmowi. Jego obrazy zaczęły wypełniać monstrualne postacie, bestie, zwierzętakopalne. Na początku lat 70. ponownie zmienił charakter swoich prac, powstały wówczas liczne rysunki tuszem i gwasze, papier wypełniałyprzedziwne postacie - szkielety, ludzie o twarzach zwierząt i ptaków, zniekształcone stwory. W tej istnej menażerii jedynie kobiety lekkichobyczajów miały ludzkie twarze. Później przyszła fascynacjastarożytnym Egiptem, Syrią, Babilonem. Efektem kilkutygodniowegopobytu Lebensteina w Stanach Zjednoczonych stał się cykl gwaszyprzedstawiających Wielki Kanion Kolorado. Pod koniec latosiemdziesiątych artysta powrócił do malarstwa olejnego. Film Elżbiety Sitek to portret niezwykłego artysty, przyjacielam. in Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga - Grudzińskiego, MironaBiałoszewskiego, Zbigniewa Herberta. Artystę poznajemy w jegopracowni, tam też będzie się toczyć opowieść o niezwykłym świeciejego malarstwa.