Romantyczne podróże do Polski

Julian Ursyn Niemcewicz, Józef Ignacy Kraszewski i Jarosław Iwaszkiewicz w swych podróżach po Polsce nie pominęli Mazowsza, które barwnie opisali potem w swych utworach i pamiętnikach. Na Niemcewiczu niezatarte wrażenie wywarł Czersk, dawna stolica książąt mazowieckich. W latach świetności Czersk był miastem zamożnym, ze wspaniałym zamkiem i trzema wieżami wznoszącymi się na wzgórzu. Królowa Bona założyła tu winnicę. Stopniowo Czersk tracił znaczenie i już za Jana Kazimierza był ubogim miasteczkiem. Niemcewicz oglądał tylko resztki dawnej świetności. Oglądał również dwór w Maciejowicach i pole sławnej bitwy. Miejsce to, tak ważne w polskiej historii, odwiedzili także Kraszewski i Iwaszkiewicz. Ten ostatni szczególnie upodobał sobie Puławy z ich rozległym parkiem i pięknym pałacem, popadającym niestety w ruinę. Kiedy gościł tu Niemcewicz, zarówno pałac, jak i park, były utrzymane w znakomitym stanie.