"...swego nie znacie..." - katalog zabytków

Po wojnach krzyżowych pielgrzymki do opanowanej przez muzułmanów Ziemi Świętej, aczkolwiek możliwe, były jednak trudne do zrealizowania. To było jedną z przyczyn, dla których w Europie starano się odtworzyć topografię starożytnej Jerozolimy i dróg Chrystusa w tym mieście. W katolickiej części naszego kontynentu, w czasach kontrreformacji podążanie jerozolimskimi drogami Jezusa, odtworzonymi w rodzimym krajobrazie, dawało taki sam odpust jak pielgrzymka do Palestyny. Kalwaria w Wambierzycach, założona w XVII wieku w miejscu od wieków będącym celem pielgrzymek, nie jest najrozleglejszą ani najcelniejszą kalwarią w Polsce, ma jednak walor niepośledni. Mimo całkowitej "wymiany" populacji wiernych po 1945 roku ta kalwaria jest nadal żywym miejscem kultu, i to kultu o charakterze ludowym.