Tango

TANGO Film animowany, 8 min, Polska 1980 Scenariusz i reżyseria: Zbigniew Rybczyński Na zrealizowane w 1980 r. "Tango" Zbigniewa Rybczyńskiegood razu spadł deszcz nagród: Grand Prix i nagroda publiczności nafestiwalach we francuskim Annecy i w hiszpańskim mieście Hueska, Grand Prix i nagroda FIPRESCI w Oberhausen, nagroda głównafestiwalu filmów krótkometrażowych w Krakowie, wyróżnienie juryza nowatorstwo techniczne oraz nagroda publiczności w Ottawie oraznagroda dla najlepszego filmu animowanego w fińskim Tampere. Ukoronowaniem tego triumfalnego pochodu był przyznany "Tangu" w1983 r. Oscar dla najlepszego krótkometrażowego filmu animowanego. Jego autor przebywał już wówczas od dwóch lat za granicą. Stanwojenny zastał go w Austrii, gdzie poprosił o azyl. Oscar otworzyłmu drogę za ocean, dokąd przeniósł się wraz z rodziną. Tam założyłswoje własne studio produkcyjne, Zbig Vision, w którym realizował, jako pierwszy twórca na świecie, filmy wideo w technice wysokiejrozdzielczości. Rybczyński wciąż eksperymentuje z materią sztuk wizualnych, korzysta z najnowocześniejszych technologii elektronicznych, skutecznie przełamując bariery oddzielające tradycyjnie rozumianątwórczość filmową od wideo artu. W swoich późniejszych filmachartysta korzysta ze skonstruowanego przez siebie systemukomputerowego sterowania kamerą. Dzięki temu, jak również dziękitechnice blue box i komputerowej obróbce obrazu, może nagrywaćposzczególnych aktorów, tło, scenografię, rekwizyty i łączyć towszystko w jedną wspólną całość. Uzyskuje w ten sposób efektyniemożliwe przy tradycyjnym sposobie filmowania. Nakręcone techniką zdjęć kombinowanych (materiał filmowy ifotograficzny poddawany zabiegom animacyjnym) "Tango" to historiapewnego pokoju, w którym przez lata mieszka wielu lokatorów. Reżyser nie ukazuje jednak ich dziejów w porządku chronologicznym. Losy kolejnych osób pokazane są wraz z powtórzeniem historiipoprzedników. Dawni lokatorzy wciąż odradzają się w swychmechanicznych ruchach, jakby nic wokół nich się nie działo. Pokójzagęszcza się, akcja dynamizuje, a jednocześnie jest w tym rytmmonotonii, mechanicznego powtarzania się. Próbowano odczytywać "Tango" na różne sposoby: dla jednychbył to widomy znak naszej życiowej stagnacji, bezmyślnej nudy, jałowości codziennej egzystencji. Zaabsorbowani własnymiczynnościami nie dostrzegamy bliźnich, izolujemy się w swychpoczynaniach, odgradzamy warstwą samotności. Według odmiennychinterpretacji to z kolei rozpaczliwe wołanie o chwilę intymności, spokoju, samotności w świecie, w którym jesteśmy skazani na ciągłeprzebywanie z innymi. W jednym i w drugim przypadku rzeczywistośćjest sprowadzona w wymiar absurdu i groteski, stanowisurrealistyczną wizję przesyconą humorem spod znaku Witkacego.