Teatr Telewizji - Elżbieta, królowa Anglii

Panowanie Elżbiety I zapisało się jako "złoty" okres w historiiAnglii. Lata 1558 - 1603 to czas nieustannego wzrostu potęgigospodarczej, politycznej i religijnej Albionu. Blisko półwieczerządów królowej - dziewicy było czymś tak wyjątkowym, że ukuto dlaniego specjalną nazwę - czasów elżbietańskich. W epoce, kiedynikomu nie śniło się o emancypacji, Elżbieta budziła podziw nie tylkoswą nietuzinkową urodą, lecz także niepospolitą inteligencją (władałapięcioma językami), siłą charakteru i zmysłem politycznym. Nigdy niewyszła za mąż i - jak wieść niesie - do końca życia zachowała cnotę. Nie znaczy to bynajmniej, że była kobietą oschłą i nieczułą. Miałalicznych faworytów (najsłynniejszy z nich to hrabia Essex) ipretendentów do ręki (m.in. król Hiszpanii Filip II). Afekt do tychpierwszych starannie jednak ukrywała przed światem, z tymi drugimizaś nie chciała dzielić się władzą. Niebanalna osobowość i dzieje Elżbiety od dawna inspirowałyprozaików, dramaturgów, filmowców. W znanym serialu angielskimz 1971 roku poświęconym życiu królowej wybitną kreację stworzyłaGlenda Jackson. W Polsce rolę Elżbiety I odtwarzały m.in. MariaPrzybyłko - Potocka i Zofia Jaroszewska. Obie w sztuce FerdynandaBrucknera (właściwie: Theodora Taggera, 1891 - 1958), austriackiegodramaturga, który największe sukcesy odnosił w latach trzydziestych. Napisany w 1934 roku dramat pt. "Elżbieta, królowa Anglii"przyniósł mu światowy rozgłos. Pisarz zawdzięczał go głównieznakomitemu opanowaniu rzemiosła (soczyste dialogi, wyraziste ibogate psychologicznie postaci, symultaniczne prowadzenie akcji) orazumiejętnemu tasowaniu faktów historycznych i dopasowywaniu się doaktualnych mód intelektualnych (freudyzm). Stanowczo nie byłnatomiast typem myśliciela, porażającym głębią refleksji na tematwładzy, samotności, przemijania, czy odwiecznego konfliktu międzyracjami serca i rozumu. Nie dziwi więc, że popularność "Elżbiety..."z upływem czasu malała. Sławny ongi dramat zachował jednak ukrytypotencjał, który w rękach wytrawnego reżysera może ożywić ten jużdziś nieco anachroniczny tekst. Owym potencjałem są role, dająceogromne możliwości aktorom. Bezbłędnie dostrzegł to i wykorzystałLaco Adamik, realizując w 1984 roku blisko trzygodzinną, telewizyjnąadaptację sztuki Brucknera. Na odtwórczynię tytułowej bohaterki reżyser wybrał TeresęBudzisz - Krzyżanowską. Aktorka zgodziła się zagrać nie bez oporów, o których tak mówiła w jednym z wywiadów: "Pamiętam zachwycającą kreację Glendy Jackson w angielskim serialu"Elżbieta, królowa Anglii". Obawiałam się nieuchronnych, jak mi się wydawało, porównań. Teraz myślę, że moje obawy były niesłuszne. Tamta Elżbieta to była pełnowymiarowa postać w jej