Teatr wojny

"Zmęczyłem się słońcem, idę poszukać cienia" - Andrea Brzoza wspomina ostatnie słowa swojego męża, które miał wypowiedzieć w styczniu 1985 roku w Tatrach. Trzydziestopięcioletni Stefan opuścił schronisko i powędrował w kierunku kotła pod Świnicą. Nikt nigdy nie miał już ujrzeć go żywego. Po latach ludzie, którzy go znali, rodzina i przyjaciele, wspominają go jako sto pierwszą ofiarę stanu wojennego. Urodzonemu w 1950 roku Stefanowi Brzozie przyszło dorastać i żyć w czasach PRL - u. Dla szczególnie delikatnej i wrażliwej duszy konfrontacja z systemem totalitarnym stanowiła ciężkie wyzwanie. Wynik zaś nie mógł budzić wątpliwości. Jak wielu innych młodych ludzi, cierpiał bity do nieprzytomności przez zomowców podczas pacyfikacji demonstracji studenckich. Zaangażował się w działalność opozycyjną. Jego koledzy, świadomi szczególnej bezbronności Stefana wobec metod działania milicji i ZOMO, nie wysyłali go na pierwszy front walki z reżimem. Ujście dla swojej energii Brzoza znajdował w twórczości artystycznej, w komponowaniu i śpiewaniu. W swoich pieśniach zawierał targające nim emocje, opisywał zimny i brutalny świat Polski socjalistycznej, represje i przesłuchania. Prawdziwy szok stanowiło dla Stefana ogłoszenie stanu wojennego. Niezdolny do stawienia twardego oporu znienawidzonej władzy, powoli uciekał w szaleństwo, oddalając się od przyjaciół i rodziny. Wkrótce miał wyruszyć w swoją ostatnią podróż. Po latach od śmierci Brzozy o jego losach opowiadają żona Andrea i brat Zbigniew - jeden z czołowych reżyserów swego pokolenia, dyrektor Teatru Studio. Przyjaciela wspomina też inny działacz opozycyjny i pieśniarz, Jan Krzysztof Kelus. Tłem dla dokumentu i świadectwem wrażliwości Stefana Brzozy są pozostawione przez niego nagrania, napisane przez niego i wykonywane w okresie stanu wojennego. Film dokumentalny, Polska 2005 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Zalewski Zdjęcia: Andrzej Adamczak