Tradycje bożonarodzeniowe

Zwyczaje roku obrzędowego zachowały się na Mazurach i Warmii stosunkowo dobrze, a wiele ich elementów kultywuje się do dziś. Okres Bożego Narodzenia należy niewątpliwie do najbogatszych w tradycje ludowe. Niektóre z tych zwyczajów wywodzą się jeszcze z dawnych świąt agrarnych i zaduszkowych, inne przyniesione zostały przez Kościół - ewangelicki na Mazurach i katolicki na Warmii. Program przedstawia najbardziej charakterystyczne dla Mazur i Warmii tradycje związane z okresem świąt Bożego Narodzenia, kultywowane dawniej na wsi, a także te, które przetrwały po dziś dzień jako wpisane w obrzędowość Kościołów ewangelickiego i katolickiego. Dawne obyczaje odtwarzają uczestnicy warsztatów przeznaczonych dla uczniów szkół podstawowych, a organizowanych przez Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku. Obejmują one m.in. wykonywanie tradycyjnych łańcuchów i ozdób choinkowych, lukrowanie pierników, a także udział w orszaku przebierańców z szemlem, czyli siwym koniem (to jeden z najbardziej znanych bożonarodzeniowych obyczajów na tych terenach). Zaprezentowany zostanie również tradycyjny stół wigilijny, na którym, co charakterystyczne dla tego regionu, pojawiała się pieczona gęś lub pieczony indyk. Do 1945 roku nie był natomiast znany zwyczaj łamania się opłatkiem ani wkładania siana pod obrus. O wszystkich tych dawnych ludowych zwyczajach opowiada etnograf Elżbieta Kaczmarek. Program przedstawia również obyczaje, które wywodzą się z dawnych tradycji, a do dziś są kultywowane poprzez obchody kościelne. O zwyczajach w Kościele ewangelickim, kultywowanych przez mieszkańców Mazur, takich jak przygotowywanie wieńców adwentowych, opowie ksiądz Piotr Mendroch z parafii ewangelicko-augsburskiej w Mrągowie. Chór parafialny zaśpiewa kolędy. O zwyczajach istniejących obecnie w Kościele katolickim, w których odnaleźć można ślady dawnych obrzędów praktykowanych przez rdzennych mieszkańców Warmii, opowie ksiądz z parafii rzymskokatolickiej w Olsztynku.