Z albumu kapelana

Portret księdza Ryszarda Paszko, pastora ewangelicko - augsburskiego, krzewiącego polskość pod zaborami: pruskim i rosyjskim, kapelana Wojska Polskiego w okresie międzywojennym, uczestnika kampanii wrześniowej, więźnia Kozielska i Ostaszkowa, zamordowanego w 1940 roku w Kalininie. Pretekstem do opowieści o Ryszardzie Paszko jest album rodzinny, zawierający ikonografię ilustrującą kolejne etapy jego życia. Ryszard Paszko (Paszke) urodził się 1 czerwca 1878 roku w Stokach koło Piotrkowa Trybunalskiego. Ukończył Wydział Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Juriewskiego w Dorpacie w Estonii. W czasie studiów działał w korporacji akademickiej Konwent Polonia. W 1900 r. , ordynowany na księdza ewangelicko - augsburskiego, został wikariuszem w Zgierzu i Tomaszowie Mazowieckim. Odprawiał nabożeństwa w języku polskim i założył szkołę ewangelicką dla uczniów Polaków. W latach 1903 - 1915 był pastorem w parafii Koło. Stąd organizował budowę kościołów ewangelickich w Izbicy i Pasiece, zakładał szkoły ewangelickie z polskim językiem wykładowym. W 1914 roku stał się jednym z przywódców Polskiej Organizacji Wojskowej na ziemi kliskiej. Rok później został przez okupantów aresztowany i uwięziony w Celle koło Hanoweru. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został naczelnym kapelanem ewangelickim w Wojsku Polskim i administratorem Parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie przy ulicy Puławskiej 2/4, jedynego Ewangelickiego Kościoła Garnizonowego. Następnie pełnił służbę na stanowisku szefa Głównego Urzędu Duszpasterskiego Wyznania Ewangelicko - Augsburskiego, a od 1927 r. - szefa Wydziału Wyznania Ewangelicko - Augsburskiego Biura Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1922 r. zmienił nazwisko z Paszke na Paszko. Z dniem 30 września 1929 r. przeniesiony został w stan spoczynku. We wrześniu 1939 r. , mimo że nie podlegał obowiązkowi służby wojskowej, pozostawił rodzinę pod Warszawą, dołączył do grupy żołnierzy bez oficera i objął nad nimi dowództwo, aby na ich czele uczestniczyć w walkach. Pod koniec września dostał się do niewoli sowieckiej. Początkowo więziony był w Kozielsku, następnie w Ostaszkowie. Zamordowany został wiosną 1940 roku w Kalininie.