Kostucha

Zrealizowany na podstawie scenariusza Pasoliniego pierwszy samodzielny film Bertolucciego z 1962 roku. Film jest owocem współpracy dwóch znakomitych twórców włoskiego kina - Piera Paolo Pasoliniego i Bernarda Bertolucciego. Kooperacja twórców rozpoczęła się w 1961 roku, gdy Bertolucci asystował Pasoliniemu przy produkcji filmu Włóczykij. Kostucha to opowieść o ludziach ulicy z wątkiem kryminalnym w tle. Film zaczyna się od ujęcia odnalezionych w parku Paolino kobiecych zwłok. Rzymska policja przesłuchuje ludzi, którzy widzieli ofiarę tuż przed śmiercią. W trakcie rozwoju akcji, widz poznaje relacje kilku świadków niefortunnej nocy. Pierwszy z nich jest drobnym złodziejaszkiem okradającym zakochane pary w parku. Drugi jest naciągaczem, który ukrywa się przed swoją byłą dziewczyną. Trzeci natomiast to żołnierz spacerujący cały dzień po ulicach Rzymu. Kolejni dwaj to nastolatkowie, którzy postanawiają okraść napotkanego mężczyznę. Bohaterowie tworzą kilka opisów tego samego wydarzenia, dlatego krytycy zwracają uwagę na podobieństwo Kostuchy do Rashomona Akiry Kurosawy. Jednak, w przeciwieństwie do japońskiego reżysera, Bertolucciego bardziej interesuje opis zachowań półświatka - drobnych złodziejaszków, prostytutek, rozrabiającej młodzieży, czym wyraźniej bliżej mu do Pasoliniego. Włoskiego reżysera w zasadzie nie obchodzi, kto zabił. A to, że pod koniec filmu poznajemy sprawcę - pozostaje praktycznie bez znaczenia. W Polsce film znany jest także pod tytułem Zagadkowa noc w parku Paolino.