Lecą żurawie

Dramat, 92 min, ZSRR, 1957Reżyseria: Michaił KałatozowScenariusz według własnej sztuki "Wieczno żiwyje": Wiktor RozowZdjęcia: Siergiej UrusiewskiMuzyka: Moisiej WajnbergAktorzy: Tatiana Samojłowa, Aleksiej Batałow, Wasilij Merkurjew, Jelena Kuprianowa, Walentin Zubkow, Aleksander Szworin, Konstantin Nikitin, Antonina Bogdanowa i inni "Lecą żurawie" to bardziej dramat psychologiczny, a dokładniejdramat emocji niż dramat wojenny. To opowieść o pierwszej wielkiej, czystej młodzieńczej miłości, o okrucieństwie historii, która rozdzielamłodych kochanków, o poczuciu winy i wreszcie ostatecznym triumfiemiłości nad ludzką małością, zwątpieniem i śmiercią. Dowodem uznania dla artystycznego kunsztu reżysera i odtwórców głównych ról (zwłaszcza delikatnej i spontanicznej Tatiany Samojłowej w roli Weroniki) była Złota Palma przyznana filmowi na festiwalu w Cannes w 1958 r. Borysa i Weronikę poznajemy w przededniu atakuhitlerowskiego na ZSRR. Oboje są młodzi, zakochani w sobie, szczęśliwi, nieświadomi wiszącego nad nimi fatum. Weronika jestimpulsywna, wiecznie roześmiana. Borys - poważniejszy, trochękpiący, trochę nieporadny, nazywa ją Wiewióreczką. W ślicznejdziewczynie kocha się również jego przyrodni brat, przystojny muzykMarek. Weronika odrzuca jednak uparcie jego zaloty. Gdy wybucha wojna, Borys zgłasza się na ochotnika do wojska. Okrutny przypadek sprawia, że Weronika nie zdąża nawet się z nimożegnać - spóźnia się nie ze swej winy. W urodzinowym prezencieod Borysa otrzymała jeszcze maskotkę, małą wiewiórkę. W koszyczku, pod złotymi orzeszkami leży ukryty miłosny list. Ale znów los sprawia, że dziewczyna nie zauważa go od razu. Znajdzie go dużo później - jako ślad szczęśliwej przeszłości. Tymczasem niecierpliwie czeka na wieści z frontu, lecz te nie nadchodzą. Niemiecka bomba niszczy dom, w którym mieszkała i zabija jej rodziców. Załamaną psychicznie sierotę przygarniają rodziceBorysa. Którejś nocy, podczas gwałtownego nalotu, przerażonadziewczyna ulega Markowi i - nie mając nadal wiadomości odukochanego - ku oburzeniu jego rodziców wychodzi wkrótce za mążza Marka. Cała rodzina zostaje ewakuowana na Syberię. Weronika niejest szczęśliwa w małżeństwie, nienawidzi męża. Jedynym sensem jejżycia staje się czekanie na list od Borysa, ale jej ukochany ginie nafroncie ratując kolegę. Gdy Marek okazuje się tchórzem, oportunistą i oszustem, Weronika decyduje się na ostateczne zerwanie. Chce odejść z domu, ale zatrzymuje ją ojciec Borysa. Uratowany przez Borysa żołnierzprzynosi wiadomość o jego śmierci, lecz Weronika nie chce w touwierzyć. Nadchodzi wreszcie upragniony koniec wojny. W tłumieożywionym euforią zwycięstwa dziewczyna wypatruje Borysa.