Malbork

Historia i współczesność zamku w Malborku, jednego z najwspanialszych zabytków architektury średniowiecznej, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego przez Organizację Narodów Zjednoczonych UNESCO. Wielki mistrz zakonny Konrad von Feuchtwangen przystąpił do budowy twierdzy w 1280 roku. Wznoszony zamek wraz z przyległym miastem otrzymał nazwę Marienburg, z czasem została ona spolszczona na Malbork. Jak na owe czasy była to bardzo nowoczesna budowla. Zaprojektowana na wzór twierdz rycerzy zakonników z Ziemi Świętej z wykorzystaniem całej ówczesnej wiedzy architektonicznej. W jej obrębie znajdowały się stajnie, spichlerze, studnie, kuchnie, spiżarnie, szpital, apteka, kuźnie i arsenały, warsztaty zbrojeniowe z własną produkcją broni palnej i ciężkich dział. Takie wyposażenie w połączeniu z walorami naturalnymi terenu umożliwiało wytrzymanie nawet dwuletniego oblężenia. Pierwotna koncepcja warowni była konsekwentnie i precyzyjnie realizowana przez 5 kolejnych pokoleń budowniczych. Wymagało to od kierujących przedsięwzięciem wielkich mistrzów nieprzeciętnego talentu organizacyjnego i wyobraźni techniczno-przestrzennej. Trójczłonowy zamek obronny wraz z przyległym zapleczem gospodarczym i militarnym zajmował 20 hektarów. Pomimo tak dużego obszaru i trwających ponad 150 lat prac powstała twierdza bardzo spójna i jednorodna koncepcyjnie. Wkrótce budowla stała się jednym z ważniejszych ośrodków życia zakonnego średniowiecznego rycerstwa. Malbork zyskał międzynarodowe znaczenie, czego dowodem jest przeniesienie tam w 1309 roku urzędu wielkiego mistrza, który wcześniej mieścił się w Wenecji. Twierdza stała się wzorem dla innych budowli średniowiecznej Europy. Wpływy tej architektury w północno-wschodniej części kontynentu sięgają początków XX wieku. W średniowieczu zakon był potęgą. Dopiero wojny i bitwa pod Grunwaldem osłabiły siłę i prestiż Krzyżaków. Śladem ich świetności jest Malbork, który przez ponad 700 lat pozostawał w stałym użytkowaniu.