Miejsce zbrodni
Polska 1982
Materiał poświęcony zwyczajowi stawiania krzyży pokutnych przez sprawców morderstw na miejscu zbrodni. Program rozpoczyna się od opowieści o jednym z morderstw, zilustrowanej rycinami.
Czas trwania:13 min
Kategoria wiekowa:
Gatunek:Dokument/Reportaż
Miejsce zbrodni w telewizji
Twórcy
Tadeusz Owsianko
Zdjęcia
Grażyna Świsulska-Pieczuro
Scenariusz
Opis programu
Materiał poświęcony zwyczajowi stawiania krzyży pokutnych przez sprawców morderstw na miejscu zbrodni. Program rozpoczyna się od opowieści o jednym z morderstw, zilustrowanej rycinami. Na miejscu znajdują się dwa krzyże pokutne. Tradycja stawiania kamiennych krzyży narodziła się ok. XIII wieku. Stawiane były przez zabójcę na miejscu zbrodni. Fakt ten uwalniał całkowicie mordercę od winy i kary. Praktykowano to w wiekach XIV - XVI. Z chwilą wprowadzenia przez cesarza Karola V pierwszego kodeksu karnego, zabójca był już pozbawiany wolności. Nie położyło to jednak kresu tradycji stawiania krzyży pokutnych, były one jednak wówczas stawiane często przez rodziny poszkodowanych na pamiątkę tego tragicznego wydarzenia. Sam proces postawienia krzyża opierał się na tzw. porozumieniu, które zawierano między zabójcą, a bliskimi ofiary i warunkował rozmiar samego krzyża, jego materiału oraz datę jego postawienia w określonym miejscu, a umowy dokonywano w obecności przedstawicieli włodarzy danej gminy lub osób kościelnych. Sam fakt postawienia krzyża nie kończył obowiązków, które spływały na mordercę. Musiał on bowiem utrzymywać dzieci swojej ofiary, wypłacić wdowie pieniężny ekwiwalent, a także ponosić wiele innych kosztów, m.in. na rzecz Kościoła. W materiale zdjęcia licznych krzyży pokutnych na terenie Polski, których w całym kraju jest blisko 400. Są specyfiką głównie Dolnego Śląska. Bywa, że otaczane są kultem przez lokalną społeczność. Ciekawostką jest fakt wyrycia na większości z nich narzędzia zbrodni.