Nasza młodość, nasze Zrzeszenie (3)

Ostatnia część filmu przypomina dzieje ZSP, przekształconego w Socjalistyczny Związek Studentów Polskich, od połowy lat 70. do 1989 roku. Likwidacja Festiwalu FAMA, naciski władzy na ogniwa SZSP wspierające niezależny ruch kulturalny, powodują stopniową utratę wiarygodności tej organizacji w środowisku akademickim. Choć nadal większość studiujących należy do SZSP, ich działalność traci dynamikę. Wydarzenia sierpnia 1980 roku kształtują w środowisku studenckim nowy ład. Powstaje NZS i staje się dla studentów tym, czym "Solidarność" dla społeczeństwa. Struktury działające niegdyś w ramach SZSP szukają nowej, otwartej formuły funkcjonowania. Pojawia się pragnienie powrotu do dawnej nazwy i tradycji związku zawodowego. Trwa gorąca dyskusja nad nowym kształtem organizacji. Stan wojenny przekreśla wszelkie plany i ucina dyskusje toczące się na forach uczelni i klubów studenckich. Następuje atomizacja środowiska akademickiego. SZSP, jako jedyna organizacja należąca do dawnego układu politycznego, zostaje zawieszony. W 1982 roku liberalne ośrodki i ogniwa SZSP rozpoczynają dyskusję o nowym kształcie organizacji. Doprowadzają do wznowienia działalności Związku i większości jego istotnych struktur. Znów wychodzą pisma "Student" i "itd.", na nowo otwierają podwoje kluby studenckie, odżywa turystyka. Zjazd SZSP w listopadzie 1982 roku rozwiązuje związek. Dokooptowując delegatów z ruchu kulturalnego, turystycznego i naukowego, przekształca się w Kongres ZSP. Organizacja powraca do dawnej nazwy. W 1983 roku ZSP reaktywuje Festiwal FAMA, któremu udaje się nawiązać do tradycji tych dawnych. Jednocześnie zaczyna się, trwająca przez niemal całe lata 80. , konfrontacja ZSP z uczelnianymi samorządami, które są forum działania nielegalnego NZS. ZSP stara się zwiększać swoje wpływy poprzez rzeczowe podejście do tego konfliktu. Kiedy w 1989 roku dochodzi do obrad Okrągłego Stołu, byli i obecni członkowie Zrzeszenia gorąco im kibicują, stając się naturalnym zapleczem kadrowym nadchodzących przemian. ZSP pada jednak ofiarą tych przemian. Porównanie efektów pozytywistycznej i pragmatycznej formuły Zrzeszenia (a także SZSP) z innymi, rewolucyjnymi organizacjami, które bezkompromisowo starały się burzyć stary system, mimo wszystko wypada dla studenckiej organizacji korzystnie, i to nawet w opinii jej niegdysiejszych adwersarzy. O ostatnim okresie dziejów Zrzeszenia opowiadają w filmie: Zbigniew Sawicki, Tadeusz Nyczek, Aleksander Kwaśniewski, Cezary Droszcz, Andrzej Nierychło, Jan Poprawa, Marian Redwan, Sławomir Rogowski, Robert Kwiatkowski, Wojciech Hawryszuk, Michał Tarkowski, Maciej Kosiński, Grzegorz Gauden, Marek Siwiec, Wojciech Muller, Waldemar Janda, Jarosław Guzy, Antoni Dragan, Włodzimierz Czarzasty, Andrzej Wyrobiec i inni.