Pasażerka
Polska 1963
Liza, Niemka z pochodzenia wraca z mężem transatlantykiem z Ameryki Południowej do Europy. W jednym z portów Liza dostrzega na pokładzie znajomą sylwetkę - to Marta, kobieta którą Liza poznała, gdy była strażniczką w obozie koncentracyjnym.
Reżyseria:Andrzej Munk
Czas trwania:62 min
Kategoria wiekowa:
Gatunek:Film/Dramat wojenny
Pasażerka w telewizji
Galeria
Anna Ciepielewska
jako Marta
Aleksandra Śląska
jako Liza
Jan Kreczmar
jako Walter
Marek Walczewski
jako Tadeusz
Janusz Bylczyński
jako Capo
Maria Kościałkowska
jako Inga Weniger
Andrzej Munk
Reżyseria
Witold Lesiewicz
Reżyseria
Tadeusz Baird
Muzyka
Krzysztof Winiewicz
Zdjęcia
Zofia Dwornik
Montaż
Wieslawa Chojkowska
Kostiumy
Opis programu
Przystępując do pracy nad "Pasażerką", ekranizacją powieści ZofiiPosmysz pod tym samym tytułem, Andrzej Munk jeszcze raz wracał dotematu wojny i okupacji, ale w sposób odmienny niż zwykle. Akcja filmu rozgrywa się na dwóch płaszczyznach czasowych: współcześnie i - w obszernych partiach retrospektywnych - podczas wojny, w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Tragiczna śmierć reżysera 20 września1961 r. przerwała zdjęcia. Munk zdążył zrealizować tylko tę drugą, retrospektywną część, a właściwie zbiór scen, które miały być przeplecione partiami rozgrywającymi się współcześnie na pokładzie transatlantyckiego statku pasażerskiego. Po śmierci Munka żaden z jego kolegów nie zdecydował się dokończyć za niego dzieła. Podjęto natomiast próbę scalenia, powiązania gotowych już fragmentów w jednorodną całość. Zadanie to wykonał bliski współpracownik Munka, Witold Lesiewicz. Komentarz objaśniający zamysł całości przygotował Wiktor Woroszylski. Film wszedł na ekrany w 1963 r. , budząc duże zainteresowanie. Zaprezentowany w 1964 r. na festiwalu w Cannes, został przyjęty z ogólnym podziwem, uhonorowany nagrodą FIPRESCI i wyróżnieniem honorowym jury. W tym samym roku otrzymał również nagrodę Stowarzyszenia Dziennikarzy Włoskich na festiwalu w Wenecji. Do dziś "Pasażerka" pozostaje najbardziej chyba znanym poza granicami kraju inajwyżej cenionym filmem tego twórcy. Przedstawiony w filmie świat obozów koncentracyjnych, a co za tym idzie, spojrzenie na faszyzm, jest w całości dziełem Munka: zarysowany oszczędnymi środkami, pozbawiony scen szczególnie jaskrawych, szokujących okrucieństwem. Reżyser przypisuje zbrodnięraczej systemowi hitlerowskiemu niż intencjom jednostek. Dziwny i niejednoznaczny w jego ujęciu jest także związek między bohaterkami - esesmanką Lizą i jej krnąbrną pupilką Martą. Wyjaśnienie mogła zapewne przynieść część współczesna: konfrontacja kata i ofiary polatach, ale ta część nie zdążyła już powstać. W tłumie turystów zapełniających pokład transatlantyckiego statku znajduje się niemieckie małżeństwo, Walter i Liza. Oboje niewiele wiedzą o swej przeszłości, ale tworzą harmonijny związek. W jednym z portów, do których zawijają podczas rejsu, na statek wsiada kobieta, która przypomina Lizie kogoś, kogo poznała przed laty, służąc w kobiecych formacjach SS w Oświęcimiu. Falą wspomnień wraca do Lizy obozowa przeszłość, a wraz z nią pamięć o jednej z więźniarek, na której Liza wypróbowywała esesmańskie metody "wychowawcze". Ale Marta, bo tak nazywała się więźniarka, nie dała się złamać. Wydawało się, że zginęła... Scenariusz według powieści Zofii Posmysz: Zofia Posmysz, Andrzej Munk