Potęga symboli - polskie kino między polityką a sztuką

Historia polskiego kina po II wojnie światowej widziana z perspektywy łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej, której 50 - lecie było bezpośrednią inspiracją tego filmu. Kolejne fazy rozwoju naszego kina wyznaczają z jednej strony etapy polskiej historii i polityki, z drugiej zaś kolejne pokolenia studentów "filmówki", ich aspiracje artystyczne i zdolności do realizacji tychże w warunkach obecnie panującej polityki kulturalnej. Pierwsza w kraju odbudowującym się z wojennych zniszczeń filmowa instytucja dydaktyczna - Instytut Filmowy - powstała w Krakowie. Panował tam niepowtarzalny klimat, profesorowie i studenci przejawiali wielki entuzjazm i mimo trudnych warunków realizowali swoje pierwsze, powojenne filmy. Wkrótce zrodziła się idea utworzenia w Łodzi Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, bo taką nazwę wówczas nosiła. Nowa uczelnia otworzyła swe podwoje w 1948 r. Wśród jej pierwszych studentów byli m.in.: Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Janusz Morgenstern, Kazimierz Karabasz, a ich wykładowcami były takie znakomitości, jak: Antoni Bohdziewicz, Jerzy Toeplitz czy Stanisław Wohl. Szczególny klimat polityczny, w jakim szkoła rozpoczynała swoją działalność, odcisnął na długie lata swe piętno na jej studentach, choć niekoniecznie zgodnie z oczekiwaniami "czynników oficjalnych". Po przełomie politycznym 1956 roku nastał krótki okres ograniczonej wolności, z której korzystali również filmowcy. W łódzkiej szkole były to czasy filmów Romana Polańskiego, humoru Sławomira Mrożka, zabaw i jazzu, którego kolebką w Polsce była właśnie "filmówka". Również początek lat sześćdziesiątych był dla "filmówki" okresem pomyślnym i twórczym. Znakomite etiudy kręcili wtedy: Jerzy Skolimowski, Marek Piwowski, Krzysztof Zanussi i inni. Jednoczyło ich przekonanie, że studiują w szkole niezwykłej, dającej swym adeptom możliwość indywidualnej, twórczej wypowiedzi. Rok 1968 był swoistą cezurą, kresem pewnej epoki działalności szkoły. Odeszło wówczas całe kierownictwo uczelni, która stała się obiektem politycznych manipulacji. Polityka jeszcze kilkakrotnie miała odcisnąć swe piętno na działalności szkoły i twórczości jej absolwentów. Ostatecznie jednak zatriumfowała sztuka. W filmie Małgorzaty Buckiej o swojej drodze twórczej i kolejnych etapach rozwoju polskiego kina opowiadają absolwenci "filmówki", m.in.: Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi, Henryk Kluba, Agnieszka Holland, Juliusz Machulski i Jerzy Kawalerowicz. Ich opowieść ilustrowana jest fragmentami archiwalnych kronik dokumentujących polską rzeczywistość ostatniego półwiecza oraz najlepszych polskich filmów, takich, jak: "Popiół i diament" Andrzeja Wajdy, "Matka Joanna od Aniołów" Jerzego Kawalerowicza, "Dwaj ludzie z szafą" Romana Polańskiego, aż po kino dzisiejsze, reprezentowane przez np. "Kilera" Juliusza Machulskiego.