Teatr Telewizji Ballada o Zakaczawiu

Streszczenie odcinka

Powojenna historia Zakaczawia, "przeklętej" dzielnicy Legnicy, opowiedziana poprzez losy złodziejskiej szajki Benka Cygana. Podczas pracy nad scenariuszem jego autorzy obficie czerpali z lokalnego folkloru i obyczajowości "dzielnicy cudów", jak do dziś bywa nazywane Zakaczawie. "Zbieraliśmy (...) konkretne prywatne wspomnienia, rozmawialiśmy z ludźmi. Wysłuchiwaliśmy barwnych opowieści, choćby o wyczynach przesiedlonej na Dolny Śląsk lwowskiej szkoły kieszonkowców. Choćby o tym brawurowym wyniesieniu śpiącej klientki w łóżku na ulicę. Nie weryfikowaliśmy tych legend, zaufaliśmy pamięci zakaczawian" - mówił "Dialogowi" Krzysztof Kopka, jeden ze współtwórców "Ballady..." W efekcie powstał intrygujący spektakl, w którym prywatne, lokalne mitologie łączą się z historią Polski ostatniego półwiecza. Historią ukazaną w sposób nierzadko kontrowersyjny, prowokujący do dyskusji. Premiera sztuki odbyła się w październiku 2000 roku w Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy. Sława "Ballady..." rychło wykroczyła daleko poza Śląsk. Adaptacja telewizyjna inscenizacji była więc tylko kwestią czasu. Wszystko rozpoczyna się od narodzin szajki Benka Cygana w czasach politycznej "odwilży" po październiku 1956 roku. Banda szybko rośnie w siłę i znaczenie. Okres największej "prosperity" przypada na lata tzw. małej stabilizacji. Epoka świetności kończy się definitywnie wraz końcem PRL - u. W hierarchii nowych wzorców osobowych i ideałów młodego kapitalizmu nie mieści się już tradycyjny światek dawnej przestępczości ze swoim specyficznym kodeksem honorowym. Z upadkiem szajki splata się osobisty dramat Benka Cygana. Oto charyzmatyczny przywódca i niedawny postrach dzielnicy przegrywa walkę zarówno o "rząd dusz", jak i o miłość. Striptizerka Anna, w której się zakochuje, pragnie w nim widzieć przede wszystkim legendarnego gangsterskiego bossa. Benek zaś pod wpływem uczucia pragnie się ustatkować i żyć "porządnie", tym bardziej że ma za co. Konflikt między obojgiem jest tylko kwestią czasu. W rezultacie Anka, jak przystało na prawdziwą femme fatale, ucieka za granicę z walizką wypchaną pieniędzmi. Zaślepionemu miłością Cyganowi udaje się wprawdzie ustalić miejsce jej pobytu, lecz do spotkania z ukochaną nie dochodzi. Los, wielki ironista, ma bowiem wobec Benka zupełnie inne plany.