Trio o zmierzchu

Jedna z ostatnich sztuk wybitnego angielskiego dramatopisarza, aktora, reżysera. Nol Coward (1899 - 1973) był ozdobą życia towarzyskiego, postacią niezmiernie popularną w środowiskach artystycznych Anglii i Europy. Znany był też ze swych skłonności homoseksualnych, których nie ukrywał. Był talentem samorodnym, w teatrze wystąpił po raz pierwszy mając 11 lat. Zaczynał od aktorstwa, potem zainteresował się piosenką jako autor, kompozytor i wykonawca, wreszcie został scenarzystą i reżyserem. Stworzył wiele prawdziwych przebojów teatralnych, które pozostawały po kilka sezonów w repertuarze scen brytyjskich. Reżyser angielskiego filmu biograficznego o Cowardzie (w ub. roku w TVP), Chris Hunt, stwierdził: "Był jednym z najlepszych dramaturgów obecnego stulecia. Jego sztuki"The Vortex","Hay Fever","Private Lives" będą wystawiane na scenie tak długo, dopóki przetrwa język angielski". Znając teatr "od podszewki", umiał Coward konstruować bardzo zręczne fabuły i błyskotliwe dialogi, przesycone specyficznym angielskim poczuciem humoru. Najchętniej pisywał sztuki komediowe. "Trio o zmierzchu" jest utworem może mniej typowym w jego dorobku, z elementami autobiografii. Zresztą autor kiedyś grał w tej sztuce główną rolę męską - starzejącego się wybitnego pisarza, który robi wszystko, by ukryć prawdę o sobie, w przeświadczeniu, że to mogłoby zaszkodzić recepcji jego książek. To jeden z tematów sztuki - prawo do zachowania prywatności przez osoby publiczne, powszechnie znane. Hugo Latymer oczekuje odwiedzin swojej dawnej kochanki - jest podenerwowany i przede wszystkim ciekawy, co ją sprowadza. Ich romans trwał dwa lata, potem Carlotta wyjechała na kontrakt do Ameryki. Nie zrobiła aktorskiej kariery, ale stać ją na to, by prowadzić życie gwiazdy. Jest wciąż piękna, pełna życia, niezbyt przejęta tym, że dawny kochanek tak brzydko o niej napisał w swoich pamiętnikach. Wreszcie wyjawia powód wizyty. Ona także napisała autobiografię, która wkrótce ukaże się w Nowym Jorku i Londynie. Prosi o zgodę na publikację w książce pisanych do niej listów miłosnych. Pisarz kategorycznie odmawia - nie zamierza użyczać swego sławnego nazwiska, by pomogło kiepskiej aktoreczce wywindować się na szczyt. Carlotta jest gotowa zwrócić jego korespondencję, ale uprzedza, że nigdy nie odda mu innych listów, pisanych do mężczyzny, który był jedyną prawdziwą miłością pisarza. Zamierza przekazać je profesorowi z Harvardu, który pracuje nad biografią Latymera, jako dokumenty wielkiej wagi. Bez ogródek tłumaczy motywy swojej decyzji. Miała 20 lat i naprawdę go kochała. Tymczasem dla niego była tylko przykrywką, koronnym dowodem na to, że jest normalny - jak wszystkie inne kobiety opisane w jego głośnej autobiografii. I jak żona, która przez całe lata była jego darmową sekretarką, maszynistką, pielęgniarką, pilnowała jego interesów i wspierała publiczny image, znosząc jego humory i upokorzenia, jakich nie szczędził jej i jej przyjaciółce, "pomarszczonej kapłance Safony". Jednak w sytuacji zagrożenia Hilda Latymer staje u boku męża. Nie była szczęśliwa w małżeństwie, ale wiedziała, że on też jest nieszczęśliwy. Oboje osobno znosili poczucie osamotnienia i odrzucenia. Teraz zdobyli się na szczerość. Czy zdobędą się na przyjaźń, czy w ogóle możliwa jest autentyczna przyjaźń między mężczyzną a kobietą? To drugi, niezwykle interesujący wątek sztuki Nola Cowarda.