Żegnajcie, towarzysze Odcinek 1 - Zwycięstwo. 1975-1979

Streszczenie odcinka

Sześcioodcinkowa seria, koprodukcja TVP S. A. i ARTE oraz innych stacji europejskich na rocznicę upadku komunizmu związanego z rozpadem ZSRR. Pierwsza tego typu międzynarodowa seria tak wydatnie podkreślająca udział Polski i Polaków w rozmontowaniu systemu. Film ukazuje symultanicznie sytuację w krajach Europy Wschodniej będących pod wpływem ZSRR. Zaczyna się od połowy lat 70. - okresu narodzin w Polsce i w Czechosłowacji grup opozycyjnych, z silnym akcentem na wybór Karola Wojtyły na papieża, z podkreśleniem jego niezwykłego wpływu na rozwój dążeń niepodległościowych. Po klęsce Niemiec w II wojnie światowej granice uległy przesunięciu. Niemcy zostały podzielone na cztery strefy okupacyjne przez czterech zwycięskich sojuszników. Ale samych sojuszników dzieliła ideologia. W krajach okupowanych przez Związek Radziecki miejscowi komuniści przejęli władzę. Nowe rządy socjalistyczne ślubowały sojusz z ZSRR. Powstał blok państw złożony z Niemiec Wschodnich, Polski, Czechosłowacji, Węgier, Rumunii i Bułgarii. Narodziło się potężne imperium. Jego sojusz wojskowy został sformalizowany w roku 1955 jako Układ Warszawski. Rok 1975. Związek Radziecki znajduje się u szczytu swojej potęgi; prawie połowa planety jest pod komunistycznym wpływem, wydaje się, że sowiecki przywódca Breżniew jest najpotężniejszym człowiekiem na ziemi. Drugie supermocarstwo zostaje pokonane w Wietnamie i po aferze Watergate traci moralną wiarygodność. USA i ZSRR wycelowały w siebie nawzajem setki śmiercionośnych pocisków, ale oba kraje zdobyły się na wielki gest, biorąc udział we wspólnej misji Sojuz - Apollo. Oto długo oczekiwany uścisk dłoni w kosmosie. Załogi z radością przyjęły pozdrowienia sekretarza generalnego KC KPZR Leonida Breżniewa. 1 sierpnia 1975 roku. Do Helsinek przybyła delegacja Związku Radzieckiego z sekretarzem generalnym KC KPZR Leonidem Breżniewem na czele, by wziąć udział w końcowym etapie konferencji. Po Helsinkach coraz więcej dysydentów sprzeciwiało się reżymowi. Pojawiła się nowa światowa potęga: opinia publiczna. I postanowienia helsińskie dotyczące praw człowieka, które kraje obozu socjalistycznego podpisały w roku 1975, stały się historyczną pułapką. Nie było jeszcze prawdziwej demokracji, ale ludzie mieli sposoby na wyrażanie swoich sympatii i antypatii w kulturze, gdzie aluzje polityczne mieszały się z emocjami. To dlatego w tych wierszach i pieśniach było tyle pasji. Wszyscy w Związku Radzieckim znali i kochali Wysockiego, i ta miłość była jeszcze większa przez to, że jego utwory nie były publikowane. Przed kolejnym koncertem pojawił się człowiek z KGB i powiedział, że Wysocki jest chory i dziś wieczorem nie będzie śpiewał. O czwartej nad ranem jakiś męski głos powiedział Marinie Vlady: Wołodia umarł. Ponad milion ludzi na ulicach Moskwy, przyszło pożegnać się z buntownikiem. Komunizm, pijany swoimi zwycięstwami, nie dostrzegał pierwszych oznak zbliżającego się trzęsienia ziemi.