Zeszłego roku w Marienbadzie

Do znanego kurortu przyjeżdża atrakcyjna młoda brunetka z towarzyszącym jej mężczyzną (prawdopodobnie mężem). Spotyka tam innego mężczyznę mówiącego z wyraźnym włoskim akcentem. Tajemniczy nieznajomy usiłuje ją przekonać, że oboje spotkali się już w tym samym miejscu rok temu i zakochali w sobie. Kobieta obiecała mu ponoć wówczas, że spotkają się powtórnie. Początkowo brunetka zaprzecza wszystkiemu, nie mogąc przypomnieć sobie wydarzeń, o których mówi jej niedoszły kochanek. Jej pamięć na zmianę to odrzuca fakty cytowane z takim przekonaniem przez nieznajomego, to znów skłania się ku uznaniu ich za realne, odpowiednio modyfikując swe reakcje. W pewnym momencie kobieta postanawia przystać na propozycje tajemniczego mężczyzny i wyjechać z nim. Między trojgiem osób uwikłanych w tę dziwną historię narasta napięcie. Mąż nie pomaga kobiecie w rozwikłaniu zagadki, zaczyna natomiast coraz bardziej się niepokoić. Czy żona nie dochowała mu wierności, czy też bezczelny natręt dla zabawy wymyślił ów romans, by zrujnować dwojgu ludziom spokojne dotąd życie? Tego widz nie wie, bo i wiedzieć nie może. Takie jest bowiem założenie filmu i jego twórców: Alaina Resnais i Alaina Robbe - Grilleta. Resnais już w swoim pełnometrażowym debiucie kinowym przyznawał poczesne miejsce literaturze - jego "Hiroshima, moja miłość" powstała na podstawie scenariusza pisarki Marguerite Duras. Scenariusz "Marienbadu" wyszedł z kolei spod pióra Alaina Robbe - Grilleta, jednego z czołowych twórców (obok Michela Butora i Nathalie Sarraute) tzw. nowej powieści lub antypowieści. Ale tak charakterystyczny dla tego nurtu literackiego zewnętrzny szczegółowy opis postępowania bohaterów był dla filmu chlebem powszednim. Nowością okazał się natomiast drobiazgowy namysł nad postępowaniem człowieka i jego złożonymi motywami, nad każdym niemal gestem i słowem, a przede wszystkim nad upływem czasu, kropla po kropli, i tym, co właśnie w upływie czasu pozwala znaleźć rozwiązanie tajemnic stosunków międzyludzkich. Bo to czas jest głównym bohaterem filmu Resnais. Ledwie zarysowane postaci niewiele ze sobą rozmawiają, przemierzają w takt przenikliwej muzyki imponujące wnętrza barokowego pałacu, spacerują po otaczającym go klasycystycznym ogrodzie pełnym rzeźb i strzyżonych drzew. Lecz choć tak uboga w nowe wydarzenia, akcja nie rozwija się chronologicznie. Zdarzenia aktualne przeplatają się ze wspomnieniami bohaterów, przy czym oba wątki mają jednakową wagę emocjonalną i intensywność. Przeszłość nie ma tu jedynie waloru dodatku lub wyjaśnienia tego, co dzieje się obecnie. Widz zaczyna wątpić w kolejność wydarzeń, w to, co mówią bohaterowie, nie wiedząc, co jest prawdą, a co zmyśleniem, co już się zdarzyło, a co dopiero nastąpi. Ale, jak przekonują autorzy, nie chronologia jest istotna, a człowiek: on zaś stanowi całość, złożoną zarówno ze swej przeszłości, jak i teraźniejszości. Film nagrodzony Złotym Lwem na festiwalu filmowym w Wenecji w 1961 roku. (L'ANNEE DERNIERE A MARIENBAD) Film fabularny, 90 min, Francja/Włochy 1961 Reżyseria: Alain Resnais Scenariusz: Alain Robbe - Grillet Muzyka: Francis Seyrig Występują: Delphine Seyrig, Giorgio Albertazzi, Sacha Pitoeff, Franoise Bertin, Franoise Spira, Luce Garcia - Ville i inni