Ziemia drży

Film Luchino Viscontiego "Ziemia drży" ("La terra trema") powstał w 1948 roku, wpisując się w credo artystyczne włoskiego neorealizmu, a także w nurt modnych wówczas wśród artystów Zachodu sympatii prolewicowych. I oto reżyser reprezentujący bogatą arystokrację północy Włoch przedstawił obraz z życia ubogich rybaków sycylijskich. Obraz przekonujący, artystycznie spójny, wyrazisty? prawie reportaż, choć wątków dostarczył autor fikcji literackiej? Giovanni Verga. Niemniej surowe środki wyrazu i aktorzy-amatorzy odtwarzający sceny z własnego życia nadają fikcji cechy autentyzmu. W odróżnieniu od swoich przodków, po powrocie z wojny rybak Ntoni nie zgodzi się na nędzne zarobki, jakie zostawiają w rękach rybaków zachłanni hurtownicy. Postara się dla własnej rodziny o łódź, połowy, zbyt towaru. Ale kiedy żywioły natury (nie polityki) pokrzyżują jego plany, przyjmie ten cios bez buntu, z twardą rezygnacją, w zgodzie z losem i przyrodą? jak za dawnych czasów. A rodzina Valastros w ucieczce od nędzy poszuka przetartych, starych ścieżek: kobieta może starać się o zamożnego męża, mężczyzna? zwłaszcza na Sycylii? zejść na drogę przestępstwa... Krytykowany za sympatie prokomunistyczne film wybroni się łatwo jako dzieło realistyczne, ale dalekie od indoktrynacji w stylu socrealizmu: opisujące, lecz nie osądzające.