Życie swe śpiewem opowiedział

Szymon Konarski - oficer powstania listopadowego, wybitny konspirator, działacz emigracyjny, poeta i pisarz polityczny. Pochodził z patriotycznej rodziny ziemiańskiej wyznania kalwińskiego. Jego ojciec brał udział w wojnie polsko - rosyjskiej 1792 roku oraz insurekcji kościuszkowskiej. A Szymon walczył w powstaniu listopadowym i został wzięty do niewoli pruskiej. W 1832 roku, we Francji, zajął się polityką. Zasłynął jako organizator najpotężniejszej przed 1861 rokiem siatki konspiracyjnej, za jego sprawą sieć spiskowa objęła około 3000 uczestników w różnych rejonach Litwy, Białorusi i Ukrainy. We wspomnieniach współczesnych mu ludzi jawi się jako osoba o wielkim uroku osobistym i charyzmie, prawego charakteru, otwarta na ludzi różnych stanów i poglądów. Jednocześnie jego postawa antymagnacka, wolnomyślność w sprawach religijnych budziły zastrzeżenia i obawy wśród szlachty. Występował przeciwko katolickiej hierarchii kościelnej, którą oskarżał o przeinaczanie nauki Chrystusa, głosił potrzebę wprowadzenia Kościoła narodowego. Sformułował bardzo nowoczesny program odzyskania niepodległości, zawierający postulaty radykalnych reform społecznych, a także odważne wizje współpracy narodów uciemiężonych przez carat. Uważał, że bez przemian wewnętrznych w Rosji Polska nie ma szans na odzyskanie wolności. Z pomocą samego Ludwika Filipa Rosjanie dowiedzieli się o działalności radykalnych polskich stronnictw emigracyjnych. W maju 1838 roku Konarski został z rozkazu cara aresztowany i osadzony w więzieniu. I tu zaczyna się jego gehenna i bohaterstwo. Przyjął całą winę na siebie, starał się przedstawiać swoich towarzyszy jako osoby manipulowane przez niego, będące wręcz niespełna rozumu. Jego postawa i urok tak działał, że nawet w więzieniu porucznik Mikołaj Kuźmin - Korowajew próbował zorganizować mu ucieczkę, sam jednak został aresztowany i skazany. Świadkiem ostatnich dni Konarskiego był Stanisław Szumski, były marszałek szlachty powiatu wileńskiego, najwyższy rangą i majątkiem spośród osób dotkniętych represjami.