Historia opozycji Odcinek 2 - Bunt młodych

Streszczenie odcinka

Film dokumentalny, 60 min, Polska 1966 Scenariusz: Andrzej FriszkeReżyseria: Krzysztof LangZdjęcia: Krzysztof Pakulski Pod patronatem prof. Adama Schaffa w kwietniu 1962 r. Adam Michnik, Seweryn Blumsztajn, Teresa Bogucka, Barbara Toruńczy, Jan Lityński i Irena Grudzińska powołali Klub Poszukiwaczy Sprzeczności. Kiedy podjęlistudia na UW, przychodzili grupą na zebrania dyskusyjne i wygłaszali nieprawomyślne sądy, zadawali kłopotliwe pytania. Zapewne od tej metody działania władze nadały im miano "komandosów". To oni zaczęli akcję zbierania podpisów pod petycjami w sprawie uwolnienia Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, uwięzionych po napisanu "Listu Otwartego do członków Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR i członków uczelnianej organizacji ZMS". Oni też odegrali niepoślednią rolę w wydarzeniach, które w marcu 1968 r. doprowadziły do wybuchu protestu studentów UW. Na przełomie 1968 i 1969 r. Jakub Karpiński, Maciej Kozłowski, Krzysztof Szymborski, Maria Tworkowska i Małgorzata Szpakowska zawiązali nierewizjonistyczną grupę, która stworzyła prowadzący przez Tatry kanał przerzutowy. Trafiały nim do kraju książki drukowane na Zachodzie, a kraj opuszczały materiały opozycji. Całą grupę "taterników" aresztowano i w 1970 r. skazano na kary od trzech do czterech i pół roku więzienia. W połowie lat 60. żołnierz AK i WiN Marian Gołębiewski wraz z grupą młodych ludzi, wśród których byłi Andrzej i Benedykt Czumowie, Stefan Myszkiewicz-Niesiołowski oraz Emil Morgiewicz, powołał do istnienia organizację "Ruch". Po marcu '68 w jej szeregach znaleźli się także m.in.:Joanna Szczęsna, Witold Sułkowski, Jacek Bierezin i Stefan Türschmid. Pierwszą publiczną akcją tej grupy miało być w czerwcu 1970 r. podpalenie Muzeum Lenina w Poroninie. Do pożaru nie doszło, bo główni działacze "Ruchu" zostali aresztowani, a następnie skazani na kary od czterech do siedmiu lat więzienia. Organizacje te w latach 1963-1970 odegrały szczególną rolę w narastającym w tym czasie proteście młodzieży przeciw polityce władz i formie ustrojowej państwa. W drugiej części filmu zrealizowanego na podstawie książki Andrzeja Friszke "Opozycja polityczna w PRL 1945-1980", działalność młodych buntowników i wydarzenia z tamtych lat wspomina kilku ich uczestników i świadków: Leszek Kołakowski, Jacek Kuroń, Karol Modzelewski, Seweryn Blumsztajn, Stefan Niesiołowski, Andrzej Czuma, Jan Lityński, Ryszard Bugaj i Maciej Kozłowski.