Rok 1982. Kalendarium Odcinek 7

Streszczenie odcinka

Luty 1982 roku. W Poznaniu miały miejsce masowe demonstracje. Pod pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956 roku zebrał się wielotysięczny tłum. Doszło do starć z milicją. Zatrzymano 194 osoby. W reakcji na protesty, władze zaostrzyły rygory stanu wojennego zakazując poruszania się prywatnymi samochodami oraz zawieszając działalność kin, teatrów i lokali rozrywkowych. Podczas demonstracji został dotkliwie pobity przez milicjantów młody dziennikarz Wojciech Cieślewicz. W wyniku urazu czaszki zmarł 2 marca. Chociaż zeznania świadków wskazywały, że Cieślewicza pobili funkcjonariusze ZOMO, śledztwo w tej sprawie umorzono wobec niewykrycia sprawców. Jak poinformowała Polska Agencja Prasowa w Berlinie zakończył się pierwszy etap rozmów między delegacjami ZSRR, NRD praz zachodnioniemieckim towarzystwem Ruhr - Gas i zachodnioberlińskim Gas AG na temat zapewnienia tranzytu radzieckiego gazu naturalnego przez terytorium NRD do Berlina Zachodniego w ramach porozumienia podpisanego w Eseen 20 listopada 1981 r. Przewiduje ono dostawy do Berlina Zachodniego po osiągnięciu maksymalnej mocy przepustowej gazociągu 750 mln metrów sześciennych gazu rocznie, począwszy od 1984 r. w ciągu 25 lat. Za wszelką cenę próbowano przedstawić sytuację Polski jako coraz bardziej zbliżoną do normalności. Centralny Zarząd Lotnictwa Cywilnego informował, że Polskie Linie Lotnicze LOT wznowiły regularne połączenia lotnicze z takimi krajami, jak Bułgaria, Czechosłowacja, Rumunia, Węgry i ZSRR. 18 lutego 1982 roku, około 12.30 w tramwaju nr 24 na pętli przy Lasku na Kole w Warszawie został postrzelony przy próbie rozbrojenia, starszy sierżant Milicji Obywatelskiej, Zdzisław Karos. Milicjantowi próbowało odebrać broń dwóch licealistów Robert Chechłacz i Tomasz Łupanow. Chłopcy, którzy byli członkami założonej przez siebie podziemnej organizacji, w zamieszaniu uciekli i schronili się na parafii, w której pracował ksiądz Sylwester Zych. Sierżant Karos wskutek obrażeń zmarł 5 dni później. Sprawców napadu ujęto i skazano - Chechłacza na wyrok 25 lat pozbawienia wolności, a Łupanowa na 13 lat. Dodatkowo na karę 4 lat więzienia skazano księdza Zycha. Kapłan, po opuszczenia zakładu był nieustannie śledzony przez SB i kilkukrotnie pobity przez tzw. nieznanych sprawców. W lipcu 1989 r. został zamordowany w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. 13 lutego, dwa miesiące po wprowadzeniu stanu wojennego, Trybuna Ludu opublikowała wywiad z wicepremierem Mieczysławem Rakowskim. Nie ulega wątpliwości, że data 13 grudnia wejdzie na trwałe do historii i świadomości narodowej Polaków. Byłem i jestem przekonany, że stan wojenny był koniecznością, najmniejszym złem wobec tego, co nas czekało, co stało tuż za progiem. () Jestem przekonany, że czas i doświadczenie wykaże, że mieliśmy historyczną rację decydując się na ten dramatyczny krok. Różne akcje protestacyjne trwały niemal bez przerwy, niskie było wydobycie węgla, rwały się więzy kooperacyjne, spadała wydajność pracy, dyscyplina była w rozkładzie. () te fakty wpływały na stan polskiej gospodarki. Twierdzę, że gdyby sytuacja ta nie została zdecydowanie przekreślona, to zima 1981/82 roku stałaby się koszmarem. Temperatura w mieszkaniach, szkołach i szpitalach musiałaby spaść poniżej dopuszczalnej normy, komunikacja byłaby sparaliżowana, wyłączenia energii byłby chlebem powszednim. () Gdyby nie było 13 grudnia, polska zima musiałaby przynieść niemało ofiar. W moim przekonaniu jest to jeden z najsilniejszych argumentów za wprowadzeniem stanu wojennego.