Tropem nieznanego Odcinek 24 - Trzęsienia ziemi

Streszczenie odcinka

Dziś w programie: trzęsienia ziemi. Czy jesteśmy na nie przygotowani? Obliczono, że co roku naszą planetę nawiedzają miliony wstrząsów. W większość tak małych, że się ich nawet nie odczuwa, jednak gdy są mocne, jest to niszczycielska siła. W rezerwacie Los Trancos w zachodnich Stanach można zobaczyć ślad uskoku San Andreas, jaki powstał w wyniku trzęsienia ziemi w 1906 roku w San Francisco. Gdyby ktoś stał wówczas w tym miejscu, zobaczyłby, jak to wzgórze w jednej chwili usuwa się w jedną ze stron o blisko 70 cm. Trzęsienie ziemi w San Francisco w 1906 roku zburzyło domy i wznieciło pożary trwające trzy dni. Zginęło 3000 osób. Potem w 1989 roku była Loma Prieta - trzęsienie ziemi o sile 6, 9 stopni w skali Richtera - również w pobliżu uskoku San Andreas. Kalifornia leży na granicy między płytą północnoamerykańską i pacyficzną. Naprężenia wzdłuż uskoków i szczelin gromadzą się w skorupie ziemskiej. Gdy naprężenie jest zbyt duże, blokuje się ruch warstw skalnych. Rozładowanie naprężeń uwalnia ogromną energię w formie fal sejsmicznych, powodujących wstrząsy, odczuwane przez nas w postaci trzęsienia ziemi. Równie groźne jak trzęsienia są usuwiska. Ogromna masa kamieni i ziemi może osunąć się ze zbocza i zniszczyć dom w kilka sekund. W 1982 roku osuwisko w górach Santa Cruz zabiło dziesięć osób. W czasie zimy, gdy wystąpił El Ninio, osuwiska zabiły jeszcze więcej osób. Nawet we względnie suchych latach mogą okazać się śmiertelnie groźne. Podstawową przyczyną osuwiska jest strome zbocze; wklęsła topografia terenu sprzyja zbieraniu się luźnej ziemi w jarach i wystarczy ulewny deszcz. Ostatnie lata uświadomiły nam, że w przyrodzie istnieje jeszcze jedno groźne zjawisko, tsunami. Żywioł ten przemieszcza się z prędkością 150 km na godzinę. Jeśli ogłoszono ostrzeżenie lub poczuło się wstrząsy, należy natychmiast uciekać z wybrzeża w głąb lądu na wyższe partie. Poważne tsunami nieczęsto się zdarza, ale naukowcy ostrzegają, że zapominając o przeszłości, osłabiamy naszą czujność i zachęcamy kataklizm.