Zadziwiające życie bezkręgowców

Dzięki nowoczesnym obiektywom i kamerom elektronicznym można z niespotykaną dokładnością obserwować miniaturowy świat bezkręgowców. Gdyby ludzie i inne kręgowce nagle zniknęli z ziemskiego globu, pozostałe zwierzęta dałyby sobie radę. Ale gdyby zabrakło bezkręgowców, ekosystem Ziemi załamałby się. To one, ok. 300 mln lat temu, jako pierwsze zwierzęta wkroczyły na ląd. Dziś lądy zamieszkuje ogromna i bardzo zróżnicowana populacja zwierząt, które budową ciała niewiele różnią się od swoich przodków żyjących dawno temu w morzu. Niektóre bezkręgowce są bardzo małe, ale bez względu na rozmiary doskonale przystosowane do życia w różnych środowiskach. Skrzypłocze prawie całe życie spędzają w morzu, ale zaskakująco dobrze radzą sobie na lądzie. Mają pancerz, szkielet zewnętrzny, a na odnóżach płytki skrzelowe, którymi pobierają tlen z wody. W odpowiednio wilgotnych warunkach mogą też pobierać tlen z powietrza, dzięki czemu mogą spędzić na lądzie około tygodnia bez przerwy. Skoczogonek ma niecałe pół milimetra długości. Prawdziwym zagrożeniem dla niego jest wysychanie. Niektóre osobniki zabezpieczają się przed utratą wody kropelką cieczy. Na brzusznej stronie ich ciała znajdują się tzw. widełki skoczne umożliwiające im wykonywanie skoków. Jednym drobnym ruchem to maleńkie zwierzę katapultuje się na wysokość 15 cm. To tak, jakby człowiek przeskoczył wieżę Eiffla. U wielu morskich mięczaków wykształciły się muszle chroniące je przed drapieżnikami. Na lądzie zapewniają im one bezpieczeństwo i wilgoć. Bez większych zmian w budowie mięczaki mogły więc wypełznąć z wody i odżywiać się pośród glonów i mchów na lądzie. W czasie suszy ślimaki mogą zostać unieruchomione na całe miesiące. Kiedy zatem warunki im sprzyjają, gdy zapada zmrok, a ziemię pokrywa rosa, zwierzęta te ochoczo wyruszają na poszukiwanie pożywienia. Oddychanie umożliwia im małe zagłębienie ciała, tzw. jama płaszczowa ukryta w muszli po prawej stronie ciała. Z nadejściem świtu ślimaki muszą wrócić do swojego schronienia i ponownie zamknąć się we własnych muszlach, aby zachować wilgoć.