Były sobie odkrycia Odcinek 9 (Sezon 1) - Galileusz

Streszczenie odcinka

Według legendy iluminacja nadeszła - w przenośni i dosłownie - z wysoka, podczas mszy w katedrze w Pizie. Obserwując lampę kołyszącą się na długiej linie pod sklepieniem świątyni Galileo Galilei stwierdził, iż niezależnie od stopnia wychyleń czas ich trwania, liczony uderzeniami pulsu, jest stały. Odkrycie owego izochronizmu uczyniło z wahadła idealny regulator biegu zegarów. Uczony opracował projekt takiego czasomierza, ale budowy nie podjął, zbyt zaobsorbowany innymi zagadnieniami. W głośnej serii doświadczeń na krzywej wieży w Pizie przekonał się o błędzie Arystotelesa: wbrew twierdzeniom Greka masywniejsze kule nie spadały na ziemię szybciej od lżejszych! Również eksperymentalnie - zrzuacjąc ciężarki z blatu stołu i śledząc ich lot, wyznaczył tory poruszania się kul armatnich. Matematyczny opis swobodnego spadania ciał i teoretyczne podstawy balistyki obowiązują, w zasadzie, do dziś. Wiara w naukowe znaczenie doświadczenia czyni z Galileusza twórcę współczesnych metod badawczych i ojca nowożytnego przyrodoznawstwa. Dociekliwość i odkrywcza pasja pchały go do budowy wciąż nowych instrumentów i w konsekwencji - do nowych wynalazków. Skonstruował, między innymi, wagę hydrostatyczną, pierwszy termoskop i lunetę, dzięki której odkrył cztery największe satelity Jowisza: Jo, Europę, Callisto i Ganimedesa, zwane odtąd "galileuszowymi", góry na Księżycu i librację tego ciała niebieskiego, fazy Wenus, wreszcie - plamy na Słońcu. Rozgłoszenie owego "defektu" w doskonałym dziele Stworzyciela nie uszło uwagi świętej inkwizycji, kolejnym zaś występkiem uczonego stało się poparcie teorii Kopernika, wyrażone w "Dialogu o dwóch najważniejszych układach świata, ptolomeuszowym i kopernikowym", dziele, na domiar złego, napisanym w powszechnie znanym języku włoskim, nie zaś po łacinie. W wyniku procesu wytoczonego Gallileuszowi w 1633 roku przed trybunałem inkwizycji pracę uznano za zakazaną, a autora zmuszono do odwołania swych poglądów. Galileusz ugiął się pod presją - ale nie złamał: po procesie wyrzec miał pamiętne słowa: E pur si muove - A jednak się kręci!