Dokument...

Kiedy Małgorzata Szumowska była uczennicą szkoły podstawowej, miała pamiętnik, do którego wpisywali się jej przyjaciele, znajomi, bliscy. Teraz ma kamerę filmową. Postanowiła więc poprosić przyjaciół, by powtórzyli ten dawny wpis w nowej formie - na taśmie. Próby zarejestrowania ich wypowiedzi stają się materiałem, z którego Szumowska tworzy film dokumentalny będący - co paradoksalne - niejako skierowany przeciw dokumentowi. Kasia i Marek, Magda i Kamil, Przemek, Julka i Wojtek, babcia Stefania, Małgosia mówią o miłości, szczęściu, relacjach z bliskimi, marzeniach, zdradzie. Problemy jednak zaczynają się już na początku, kiedy Kasia nie jest w stanie odpowiedzieć na pytanie, dlaczego zdecydowała się wystąpić w tym filmie. Markowi trudno się skupić, nie może wyrazić swoich myśli. Przemek oświadcza, że każdy, kto jest w telewizorze, jest już inną osobą. Otwarcie przyznaje się do nieszczerości. Inni przyznają się do świadomej kreacji. Oddychają z ulgą, kiedy sądzą, że kamera jest już wyłączona, ale i wówczas nie przestają grać. Nie muszą zresztą do niczego się przyznawać. Próby kreowania siebie widać od pierwszych ujęć. Widać to tym wyraźniej, kiedy Szumowska sceny nagrane z przyjaciółmi zestawia z krótkimi migawkami z castingów, których uczestnicy starają się jak najlepiej wypaść przed kamerą. Właściwie jedyną osobą robiąca wrażenie szczerej jest babcia autorki, ale i ona próbuje zadowolić wnuczkę zachowaniami, jakich ta się spodziewa. Ten film przywodzi na myśl dokument Krzysztofa Kieślowskiego "Gadające głowy". Podczas jednak gdy reżyser starał się przedstawić zbiorowy portret Polaka i obraz rzeczywistości, w której żył, i zrobił to tak, że ani przez chwilę nie wątpi się w autentyczność osób kolejno przesuwających się przed kamerą, Szumowska osiąga efekt wręcz przeciwny. Pokazuje ograniczenia filmu dokumentalnego, każe zwątpić w to, że w ogóle może on zarejestrować prawdę o ludziach.