"Król" [RECENZJA]. Witamy w przedwojennej Warszawie, gdzie za ideologię przelewano krew na ulicach, a w burdelach pracowały 12-letnie prostytutki. Najlepszy serial w historii polskiego CANAL+?

"Król"

Powiedzieć, że wszyscy czekali na "Króla", to tak, jakby nie powiedzieć nic. Powieść Szczepana Twardocha narobiła takiego zamieszania, że jej przeniesienie na wielki ekran było tylko kwestią czasu. Zanim to jednak się stało, to warto odnotować, że Monika Strzępka i Paweł Demirski dokonali przełożenia historii Jakuba Szapiry na język teatru, co zaowocowało jedną z najlepszych teatralnych premier roku 2018. Widowisko, którego premiera odbyła się w Teatrze Polskim w Warszawie, robiło ogromne wrażenie, więc efekt mógł być tylko jeden - jeszcze mocniej zacierałem ręce na myśl o serialu.

Już jedna z pierwszych scen "Króla" nie pozostawia w widzach wątpliwości - tutaj nie będzie miejsca na żadne kompromisy, półśrodki czy drogi na skróty. Momentalnie zostajemy wepchnięci do Warszawy roku 1937, w sam środek starcia między socjalistami od Kuma Kaplicy (Arkadiusz Jakubik) a falangistami dowodzonymi przez Bronisława Żwirskiego (Adam Bobik). Mordy będą obijane z całych sił, jakie są w pięściach, a krew będzie gęsto płynąć po ulicznym bruku. Warszawa ma w "Królu" kluczowe znaczenie, bo tak naprawdę to miasto jest główną bohaterką opowieści. To wycinek z historii miasta, które przestało istnieć, bowiem powojenna Stolica to tak naprawdę już kompletnie inne miejsce - nasączone innym klimatem, goszczące w swoich progach zupełnie innych ludzi. Ta roku 1937 jest z jednej strony brudna i odrażająca, a z drugiej piękna i fascynująca. Miejsce skrajności, gdzie z jednej strony możesz na balu poznać ministra i pół polskiej inteligencji, a z drugiej w burdelu skorzystasz z usług 12-letnich prostytutek. "Król" sprawia, że ówczesna Warszawa jawi się jako miejsce wyzute z wszelkiej moralności, gdzie albo ty zabijesz kogoś, albo ciebie zabiją.

Doskonale wie o tym Jakub Szapiro, w którego brawurowo wciela się Michał Żurawski, wyglądający jakby urodził się właśnie dla tej roli. Szapiro w jego interpretacji tańczy na pograniczu dobra i zła. Sam nie zastanawia się nad sobą w tych kategoriach, bo takiego życia nauczyła go ulica. Innego nie zna, nie miał wyboru, tak został ukształtowany i jedyne, na co może mieć wpływ to kwestia, czy stale chce być na usługach Kaplicy. Lojalność jest dla niego punktem honoru, ale pytanie, wobec kogo finalnie będzie lojalny?

Magdalena Boczarska, opowiadając mi o serialu, powiedziała, że "Król" jest bardzo męskim kinem i nie sposób się nie zgodzić z tym stwierdzeniem, ale na szczęście wszystkie ekranowe kobiety dalekie są od nijakości. Zaczynając od Boczarskiej właśnie, która jako Ryfka Kij jest pokiereszowaną przez życie kobietą, która nauczyła się tego, że aby osiągnąć swoje cele musi manipulować, uwodzić, zwodzić, a czasem nawet posunąć się do czegoś okropniejszego. Z tego ostatniego zdaje sobie również sprawę Tabaczyńska (bezbłędna Barbata Jonak), która jest jedyną kobietą w ekipie Kuma, a do tego lesbijką, która w burdelu potrafi z dziewczynami zaszaleć bardziej niż jej koledzy. Z nią nie ma żartów, bo często szybciej pociąga za spust niż myśli o konsekwencjach. Teoretycznie w opozycji do tych bohaterek jest dystyngowana Anna Ziembińska (Lena Król), chociaż pod płaszczem dobrego pochodzenia kryje się kobieta, której nie podoba się to, że ktoś chciałby mówić jej jak żyć.

Patrząc na kolejne aktorskie kreacje w "Królu" można powiedzieć tylko jedno - casting był genialny. Na dobrą sprawę można rozpisywać się o wszystkim aktorach, ale ekran najpełniej dla siebie kradną Barbara Jonak jako Tabaczyńska, Adam Bobik jako Żwirski i przede wszystkim Borys Szyc jako nieprzewidywalny Janusz Radziwiłek! Szyc szarżuje, bawi się każdą wypowiadaną kwestią i buduje bohatera, po którym do końca nie wiemy, czego się spodziewać. Wielka rola.

"Król" - jeżeli kolejne odcinki utrzymają taką formę, jak pierwsze dwa epizody - bez wątpienia będzie najlepszym serialem, jaki polski oddział CANAL+ do tej pory wyprodukował. Tak, jak HBO Polska może chwalić się na świecie "Ślepnąc od świateł", tak CANAL+ może spokojnie pokazywać wszystkim "Króla". Pierwsze dwa odcinki pokazują, że scenograficznie i kostiumowo jest to produkcja dopracowana do perfekcji, a do tego mamy trzymającą w napięciu fabułę i obsadę trafioną w dziesiątkę. Czy trzeba czegoś więcej? Chyba tylko premiery kolejnych odcinków.

Krzysztof Połaski

[email protected]

Recenzja została pierwotnie opublikowana 6 listopada 2020 roku.