Lawa

Po "Dziady" sięgali najwybitniejsi polscy twórcy. Powstawały przedstawienia, o których głośno było w Polsce, a nawet poza jej granicami. Nigdy jednak nie pokuszono się o przeniesienie Mickiewiczowskiego dramatu na ekran. Jako pierwszy swoją wizję "Dziadów" w wersji filmowej postanowił przedstawić znany polski pisarz i reżyserTadeusz Konwicki, związany swoją twórczością z Wilnem i Wileńszczyzną. "Tadeusz Konwicki wpadł na pomysł niesłychany. Fascynujący, a zarazem zwariowany, karkołomny" - donosił w marcu 1988 roku Tygodnik Kulturalny. Mmało kto wówczas wierzył w powodzenie tak ryzykownego przedsięwzięcia, uważano je za czyste szaleństwo. "Lawa", której premiera odbyła się 6 listopada 1989 roku, stała się wydarzeniem w świecie artystycznym. Jeszcze w tym samym roku na moskiewskim festiwalu film został wyróżniony Nagrodą Międzynarodowej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych. Rok później na XV Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Tadeusz Konwicki odbierał specjalną nagrodę jury za twórczą interpretację "Dziadów". W swoim dramacie reżyser ukazał także czasywspółczesne, świat XX wieku, obraz Warszawy z Pałacem Kultury i Nauki, tłumy podczas spotkania z papieżem, a także okrutne wspomnienia II wojny światowej (getto, Katyń). Konrada przedstawił w dwóch postaciach, jako młodzieńca (tę rolę zagrał debiutant Artur Żmijewski) oraz człowiekadojrzałego, obarczonego doświadczeniami tego wszystkiego, co zdarzy się później, człowieka, który zna przeznaczenie swego narodu. W roli Konrada w starszym wieku wystąpił Gustaw Holoubek. Jego monolog - jak pisali krytycy - to najwyższy poziom gry aktorskiej. Obok wielu gwiazd polskiego kina i teatru pojawił sięrównież litewski aktor Arunas Smailys. W 1982 roku ukończył Wydział Aktorski Konserwatorium Wileńskiego. Od lat związany jest z Teatrem Akademickim w Wilnie. Zadebiutował tytułową rolą w filmie telewizyjnymzrealizowanym według opery "Faust". Po projekcji "Lawy" w Moskwie otrzymał sporo pochwał. Film fabularny, 129 min, Polska 1989 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz KonwickiZdjęcia: Piotr SobocińskiMuzyka: Zygmunt KoniecznyWyk. Gustaw Holoubek, Henryk Bista, Andrzej Łapicki, Jolanta Piętek - Górecka, Artur Żmijewski, Teresa Budzisz - Krzyżanowska, Edward Lubaszenko, Maja Komorowska, Gustaw Lutkiewicz, Jan Nowicki, Piotr Fronczewski, Arunas Smailys i inni