Uczniowska balanga

Koniec roku szkolnego należy godnie uczcić! Richard Linklater z gwiazdorską obsadą wraca do lat 70. Teksas, rok 1976. Randall "Pink" Floyd - gwiazda licealnej drużyny futbolowej - i jego kumple szykują się na wieczorną imprezę. Zanim to nastąpi, muszą odbębnić ostatni przed wakacjami dzień w szkole. Przejście do najstarszej klasy niesie przywileje i obowiązki. Wśród nich konieczność "ochrzczenia" świeżo upieczonych licealistów. Kumple Pinka czają się na młodych bejsbolistów, a ich pierwszą ofiarą pada wygadany Mitch Kramer. Dziewczyny musztrują nowe koleżanki. Gdy zaplanowana domówka nie dochodzi do skutku, wszyscy wyjeżdżają samochodami na miasto, szukając trawy, piwa i okazji do zabawy. Richard Linklater debiutował pod koniec lat 80., zaś w następnej dekadzie stał się autorem filmów kultowych dla Pokolenia X. Prezentowany w Sundance Slacker (1990) czy nagrodzone Srebrnym Niedźwiedziem na Berlinale Przed wschodem słońca (1995) pokazały, że reżyser jak nikt potrafił uchwycić stan ducha ówczesnych dwudziestolatków. Zrealizowana w 1993 Uczniowska balanga to film młodzieżowy, jednak jego bohaterami Linklater uczynił swoich rówieśników - licealistów wkraczających w dorosłość w drugiej połowie lat 70. Jego komedia nosi więc znamiona filmu inicjacyjnego, a beztroska epoki dzieci kwiatów zastąpiona zostaje niezbyt sentymentalnym spojrzeniem na nastoletni bunt i tworzone przez grupę rytuały. Linklater nie skupia się tu na jednym bohaterze, lecz jest obserwatorem pozornie rozproszonych sytuacji, które swoją kulminację znajdują w finałowej balandze. Imponująca jest także obsada filmu, w której znalazło się wiele późniejszych gwiazd kina, w tym m.in. Ben Affleck, Milla Jovovich, Matthew McConaughey, Adam Goldberg czy Parker Posey. W 2002 roku Quentin Tarantino w miesięczniku "Sight & Sound" wymienił Uczniowską balangę w swojej dziesiątce najważniejszych filmów wszech czasów. Film prezentowany był w głównym konkursie Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Locarno.