Chaim Rumkowski - kolaborant, czy wybawca

13 października 1939 r. został mianowany przez okupacyjne władze niemieckie na przewodniczącego Judenratu w getcie łódzkim. Jego działalność na tym stanowisku budziła i wywołuje do dziś wielkie kontrowersje. Krytycy zarzucają mu wręcz współpracę z Niemcami, która miała się wyrażać w zmuszaniu Żydów do wyniszczającej pracy na rzecz Trzeciej Rzeszy i w odróżnieniu np. od Adama Czerniakowa z warszawskiego getta milczącej zgodzie na eksterminację osób nieprzydatnych dla gospodarki (głównie starców i dzieci). W wrześniu 1942 roku Rumkowski wezwał Żydów z łódzkiego getta do wydania hitlerowcom nieprzydatnych w pracy i najsłabszych mieszkańców: starców i dzieci. Powiedział wtedy: "Udało mi się uratować te, które mają lat dziesięć lub więcej. Niech to będzie pociechą w waszym nieszczęściu. Żądano 24 000 ofiar, ostatecznie spuszczono do 20 000, może i mniej, ale pod warunkiem, że pójdą wszystkie dzieci do lat dziesięciu...."Ponieważ starców i dzieci jest tylko 13 000, musimy dopełnić kwoty, wydając ludzi chorych. Co wolicie: żeby przeżyło 80 - 90 000 Żydów, czy żeby wszyscy zostali unicestwieni?"