Jak rozpoznać odsłonięte szyjki zębowe?
Odsłonięcie szyjki zębowej, czyli recesja dziąsła to patologiczny proces, w którym dochodzi do obnażenia zęba i korzenia w miejscu, które powinno pokrywać je dziąsło, a w przypadku głębokich zmian również kość [1]. Polega na przemieszczeniu brzegu dziąsła do wierzchołka w stosunku do połączenia szkliwno-cementowego z odsłonięciem powierzchni korzenia [2].
Typowe objawy odsłoniętych szyjek zębowych dotyczą problemów estetycznych. W wyniku recesji dziąseł pojawiają się nieładnie wyglądające „czarne” trójkąty pomiędzy dziąsłem a sąsiednimi zębami lub asymetrie dziąsła. Poza tym odsunięte dziąsło i kość od zęba są narażone na działanie czynników drażniących oraz atak bakterii [1]. Dlatego też często odsłonięciu szyjek zębowych towarzyszą inne dolegliwości, takie jak nadwrażliwość zębów, próchnica korzenia [3], a także krwawienie dziąseł lub zmiany zapalne w obrębie jamy ustnej, takie jak afta na policzku. Ostatecznie recesja dziąsłowa prowadzi do odczuwania nieprzyjemnych dolegliwości bólowych.
Jakie są przyczyny odsłonięcia szyjek zębowych?
Na rozwój recesji dziąsła mają wpływ [1, 2, 3]:
uwarunkowania anatomiczne np. ubytek kości, nieprawidłowe ustawienie zębów, cienki biotyp dziąsła, stłoczenia zębów, wady zgryzu, nieprawidłowy tor wyrzynania zębów;
stan zapalny dziąsła lub kości wyrostka zębodołowego związany z obecnością płytki bakteryjnej;
nieprawidłowe nawyki szczotkowania (zły sposób szczotkowania, za twardy rodzaj szczoteczki lub zbyt duża siła nacisku szczoteczki na zęby);
nieleczone, przewlekłe stany zapalne dziąseł;
uszkodzenia dziąseł przez twarde i ostre przedmioty np. wykałaczki, obgryzanie paznokci, przygryzanie ołówka itp.;
złogi kamienia nazębnego;
przeciążenie poszczególnych zębów;
noszenie kolczyków w wardze lub na języku;
negatywne skutki zabiegów stomatologicznych oraz ekspansji łuków zębowych przy noszeniu aparatów ortodontycznych;
nieprawidłowo zaplanowane i wykonane stałe lub ruchome uzupełnienia protetyczne.
Jak złagodzić ból przy odsłoniętych szyjkach zębowych?
Odsłonięte szyjki zębów należy leczyć tak szybko, jak to możliwe. By złagodzić dolegliwości bólowe głównie wynikające z toczącego się stanu zapalnego, można smarować dziąsła żelem stomatologicznym o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i odkażającym miejscowo. Niezwykle ważna przy recesji dziąsłowej jest prawidłowa higiena jamy ustnej, która nie podrażnia uszkodzonych dziąseł. Najlepiej od razu udać się do stomatologa, który oceni sposób szczotkowania zębów i przedstawi instruktaż prawidłowego dbania o jamę ustną [1].
Jak wygląda leczenie recesji dziąseł?
W przypadku odsłonięcia szyjek zębowych ważne jest ustalenie czynnika powodującego ten stan i w razie możliwości jego wyeliminowanie, by poprawić samopoczucie pacjenta. W przypadku nagromadzonej płytki nazębnej leczenie rozpoczyna się od usunięcia kamienia i nalotów oraz wyleczenia zmian próchniczych. Konieczne mogą być zmiany w technice szczotkowania lub rodzaju używanej szczoteczki. Lekarz może również zalecić usunięcie kolczyków znajdujących się w obrębie jamy ustnej [1].
Jeżeli do recesji dziąsłowej dochodzi na skutek wad zgryzu, należy rozpocząć leczenie ortodontyczne. Zdarza się, że zmiany są tak zaawansowane, że do całkowitego wyleczenia niezbędny jest zabieg chirurgiczny np. przeszczep tkanki pobranej z podniebienia, przesunięcie płata błony śluzowej z okolicy recesji lub zastosowane sztucznych błon [1].
Odsłonięte szyjki zębowe to problem nie tylko natury estetycznej, ale i zdrowotnej. Dlatego podstawą zapobiegania tej dolegliwości są dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej oraz regularne wizyty u dentysty. Gdy są ku temu wskazania, należy wdrożyć leczenie ortodontyczne.
Bibliografia:
1. Tomaszewska I.M., Recesja dziąsłowe, 2015, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/122853,recesje-dziaslowe (dostęp: 04.12.2024).
2. Ciok E. i in., Zależność między leczeniem ortodontycznym a występowaniem recesji dziąseł – przegląd piśmiennictwa, J Stoma 2015; 68, 5: 566-578.
3. Skurska A. i in., Etiologia recesji – przegląd piśmiennictwa, e-Dentico nr 5 (63) / 2016: 56-64.
Artykuł powstał we współpracy z Bausch and Lomb.
