Smuga cienia

Film fabularny, 105 min, Polska/Wielka Brytania 1976 Reż. Andrzej Wajda Scenariusz: Bolesław Sulik i Andrzej Wajda Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Wojciech Kilar Wyk. Marek Kondrat, Graham Lines, Tom Wilkinson, Bernard Archard, John Bennett, Martin Wyldeck, Piotr Cieślak, Zygmunt H?bner, Jerzy Zelnik, Eugeniusz Priwieziencew, Piotr Garlicki, Stanisław Tym, Radosław Piwowarski Scenariusz do filmu powstał na motywach powieści Josepha Conrada. Młody i niedoświadczony oficer marynarki handlowej, Conrad - Polak z pochodzenia obejmuje po raz pierwszy dowództwo statku handlowego. Ma przyprowadzić z Bangkoku do Singapuru, statek, którego kapitan nagle zmarł. Okazuje się, że statek jest zaniedbany, załoga niezdyscyplinowana. Jedynym doświadczonym marynarzem na pokładzie jest niechętny nowemu kapitanowi I oficer Burns. On też, jeszcze przed wyruszeniem w rejs, zapada na cholerę. Ulegając jego prośbom Conrad zabiera go w rejs. I wkrótce na statku wybucha epidemia. Nie ma lekarstw, a brak wiatru wstrzymuje rejs. Mimo przeciwności i braku doświadczenia kapitanowi udaje się doprowadzić statek do portu przeznaczenia. Odnosi pełne zwycięstwo. W jednym z wywiadów przeprowadzonych w czasie realizacji filmu Andrzej Wajda powiedział "Spodobała mi się taka idea, żeby sfilmować opowiadanie jakby przekalkowane z książki."Smuga cienia" nadaje się do podobnego zabiegu, bo jest krótka, znacznie krótsza niż inne książki, które przerabiałem na filmy. I odznacza się ogromną siłą dzięki zamkniętej formie. Przy całej wierności dla Conrada pozwalmy sobie na dwa zabiegi. Narrator opowiadania w filmie staje się po prostu Conradem (...) Drugi zabieg - dodanie prologu i epilogu". Bohater filmu zwie się Joseph Conrad - Korzeniowski, a nie jak w pierwowzorze literackim - John Nieven, czyta listy swojego wuja z Polski, ogląda fotografie polskiej rodziny. W ten sposób Wajda mocniej niż sam Conrad podkreśla autobiograficzność adaptowanego utworu. Film realizowany był w Bułgarii, na Morzu Czarnym, w Anglii i w Bangkoku. Główną rolę Andrzej Wajda powierzył wówczas jeszcze niedoświadczonemu młodemu aktorowi warszawskiego Teatru Dramatycznego Markowi Kondratowi. W innych rolach pierwszoplanowych wystąpili aktorzy angielscy. Pierwszego oficera zagrał Graham Lines, w postać Ransome'a wcielił się Tom Wilkinson, a kapitana Gilesa odtwarza Martin Wyldeck. Warto dodać, że współautorem scenografii - obok Teresy Barskiej - jest Allan Starski, laureat Oscara za scenografię do filmu "Lista Schindlera" "Smuga cienia" otrzymała Nagrodę Główną na FPFF w Gdańsku w 1976 r. i "Srebrną Karawelę" na MFF w Cartagenie w 1979 r.