Z Moskwy do Pietuszek z Wieniediktem Jerofiejewem

Przyjechał do Moskwy z Północy, gdzie wychowywał się w Domu Dziecka. W stolicy chciał studiować prawo. Przeraził go jednak uniwersytet mieszczący się w kompleksie monumentalnych budynków, a jeszcze bardziej - panujące w nim stosunki. Dość szybko okazało się, że dla wrażliwego, krnąbrnego i wolnego duchem indywidualisty w tym przybytku wiedzy miejsca nie ma. Tak zaczęła się Wieniedikta Jerofiejewa przygoda z życiem i literaturą. Nie miał dokumentów, chwytał się więc jakiejkolwiek pracy, nocował gdzie się dało, a od przytłaczającej radzieckiej rzeczywistości uciekał w alkohol, we wszelkiej jego postaci. W najgorszych nawet warunkach ciągle czytał i pisał. Zapełniał notes za notesem. Jego powieści ukazywały się w wydaniach samizdatowych. Największy rozgłos zyskała ta zatytułowana "Moskwa - Pietuszki": pełna poezji, humoru, ironii i goryczy opowieść o podróży koleją ze stolicy do tej odległej o 70 km miejscowości. Realizatorzy filmu postanowili przejechać tę trasę. Jerofiejew nie mógł im towarzyszyć w drodze - ciężko chory, zniszczony alkoholem, niemal pozbawiony głosu po operacji raka krtani. Posłużyli się więc jego książką jako przewodnikiem, cytując co celniejsze fragmenty i konfrontując je z tym, co widać za oknem pociągu. O pisarzu i powieści rozmawiali z jego przyjaciółmi i żoną. Jednocześnie zaś spróbowali spojrzeć na radziecką rzeczywistość przez pryzmat butelki i pokazać problemy, które niesie ze sobą w tym kraju alkohol, a także poszukać przyczyn alkoholizmu. W efekcie zrealizowali film przesycony, jak książka Jerofiejewa, niepowtarzalną atmosferą i ironią, a zarazem wstrząsający w swej wymowie. Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania Scenariusz i reżyseria: Paul Pawlikowski Zdjęcia: Wit Dąbal, Bogdan Dziworski