Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy Odcinek 1 - Pułkownik cesarza

Streszczenie odcinka

PUŁKOWNIK CESARZA Serial historyczny, 55 min, 13 odc. , Polska 1981 Scenariusz: Andrzej Twerdochlib Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Występują: Krzysztof Kolberger, Henryk Machalica, Marek Siudym, Mariusz Benoit, Joanna Sobieska, Mieczysław Voit, Andrzej Seweryn, Beata Tyszkiewicz, Jerzy Binczycki, Piotr Machalica i inni Filmowa saga ukazująca na przykładzie kilku rodzin walkę Polaków z naporem germanizacyjnym w Wielkopolsce w okresie od 1815 do 1918 roku. Wielu krytyków zaliczyło "Najdłuższą wojnę..." do "najmądrzejszych i najważniejszych polskich seriali". "Oto historia jedynej polskiej wojny w XIX wieku, konsekwentnie przeprowadzonej i do końca wygranej, o której jednak głucho w podręcznikach historii. Czy dlatego, że jej największe batalie stoczono nie na koniu i z szablą, ale w zaciętej, organicznikowskiej pracy na wszystkich polach społecznej aktywności, od handlu, bankowości i wzorowej organizacji życia gospodarczego poczynając, a na wysokiej kulturze rolnej chłopa wielkopolskiego kończąc? Czyżby ten rozdział naszej historii był wstydliwy, niedorównujący barwnością stuleci spisków, powstań i klęsk, jakie w świadomości narodowej wyżłobiła romantyczna tradycja spod znaku wieszczów? Serial Jerzego Sztwiertni likwiduje te białe plamy w społecznej świadomości" - pisał recenzent "Filmu". Twórcy serialu zastosowali znakomicie sprawdzającą się w tym gatunku metodę narracji - vie romance, biografie autentycznych bohaterów przedstawiając w formie zbeletryzowanej i umieszczając ich w tłumie postaci fikcyjnych. Dzięki temu ten gigantyczny fresk historyczny pulsuje życiem, widz równie mocno przejmuje się i wzrusza losami bohaterów wymyślonych przez scenarzystów jak i głośnych postaci, jak hr. Dezydery Chłapowski, dr Karol Marcinkowski, hr. Edward Raczyński, Walenty Stefański, Maksymilian Jackowski, Hipolit Cegielski i wielu innych, znanych z kart historii. A właściwie - nieznanych. Stefan Bratkowski, autor scenariuszy trzech ostatnich odcinków, wspomniał, że nawet jeden z członków komisji kolaudacyjnej był przekonany, iż ks. Piotr Wawrzyniak to postać fikcyjna. Niepodważalną zasługą autorów serialu jest przywrócenie narodowej pamięci zapomnianych bohaterów. "Zapis dziejów ich wojny stanowił dla mnie - pisał Stefan Bratkowski - swoisty podręcznik polskości, nieco innej niż ta znana z doświadczeń ziem Królestwa Polskiego czy Galicji, rzekłbym - polskości na inne warunki. Przeciwnik nie dawał im szans w otwartej wojnie. Miał za sobą miażdżącą przewagę siły zbrojnej, aparatu administracyjnego, pieniędzy i oświaty (...) Trafił na polskość gotową do każdego poświęcenia, ale zaradną, umiejącą wytrwale, ciężko pracować. Ci Polacy potrafili skutecznie zrównoważyć przemożną siłę fizyczyną Prus oporem, który zbudowali z mądrości i zręczności, z umiejętności i odporności nerwowej, z pogody ducha i wierności sobie. Przetrzymali w końcu nie byle kogo - Bismarcka i hakatę, wrogów silnych, zdeterminowanych, przebiegłych i zaciekłych. Udowodnili, że na ich polskość nie ma mocnych? Akcja serialu rozpoczyna się w 1815 roku. Po klęsce wojen napoleońskich do domu wraca Józef Frankowski. Gospodarstwo po ojcu przejął jego brat. Teraz robi wszystko, by pozbyć się przybysza. Dzięki pomocy swego byłego dowódcy, hr. Dezyderego Chłapowskiego, Józef zostaje zarządcą w jednym z jego majątków. Sam hrabia też postanawia zająć się gospodarowaniem. Aby pogłębić wiedzę z zakresu agronomii i leśnictwa, wyjeżdża do Anglii. Po powrocie reformuje swój majątek, dając rodakom przykład dobrze pojętego patriotyzmu.