Żywot sarmacki Odcinek 7 - Służba żołnierska

Streszczenie odcinka

Czasy sarmackie kojarzą się z wielkimi zwycięskimi wojnami i bitwami, legendą husarii, i etosem rycerskim. Szlachta wywodzi się z rycerstwa. Większość herbowych opowieści dotyczy spraw wojennych. Z biegiem czasu rycerstwo przekształciło się w ziemiaństwo. Ethos jednak pozostał niezmienny. W tym odcinku "Żywota sarmackiego" prof. Krzysztof Koehler poeta, historyk literatury, krytyk literacki, kreśli obraz polskiej wojskowości czasów sarmackich przez pryzmat faktów i mitów. Szlachta przestała być rycerstwem pod koniec średniowiecza. Niemniej nadal zwała się stanem rycerskim i lubowała w retoryce wojenno - rycerskiej. Barwne anegdoty pisarzy epoki: Jana Chryzostoma Paska, Wespazjana Kochowskiego, Zbigniewa Morsztyna są świadectwem wojennych wyobrażeń i faktów dotyczących wojskowego życia zarówno w formie pospolitego ruszenia jak zaciężnych oddziałów. O bohaterskich czynach wojskowych epoki świadczą zarówno źródła historyczne jak teksty literackie, także te późniejsze, które jak choćby Trylogia przyczyniły się do utrwalania rycerskiego etosu. Tymczasem między wierszami prof. Koehler odkrywa, że Rzeczpospolita była krajem zamieszkałym przez pacyfistów. Szlachta zawsze bardzo źle patrzyła na wszelkie wojny zaborcze. Po służbie wojskowej, jeśli w ogóle miała ona miejsce, typowy szlachcic polski porzucał karierę wojskową czy dworską. Wracał do domu, do swojego majątku, bo to było jego miejsce na ziemi.