"Truman Show". Wielki Brat patrzy [RECENZJA]

NASZA OCENA: 9/10

Truman Burbank ma 30 lat, przyzwoitą pracę agenta ubezpieczeniowego, kochająca żonę, ładny domek z ogródkiem. Na dodatek mieszka w spokojnym, miłym nadmorskim miasteczku – żyć, nie umierać… Pewnego dnia jednak Truman odkryje przerażająca prawdę – od urodzin jego życie 24 godziny na dobę śledzą tysiące kamer, wszyscy mieszkańcy miasteczka, z jego żoną włącznie, to aktorzy i statyści, a domy są tylko studyjną dekoracją. Mężczyzna tak naprawdę o niczym nie może w życiu sam zadecydować: decyzje podejmuje bowiem wszechmocny reżyser, Christof…

Satyra na współczesne media, ogłupiające programy i nas samych żyjących pod dyktatem speców od reklamy i PR-u. W dziele Petera Weira wielu doszukuje się też odniesień do religii: oto wszechmocny Bóg bawi się nami jak zabawkami, tak naprawdę nie jesteśmy panami swojego losu, a wolna wola to bajka. Można oczywiście i takie interpretacje podawać, ale chyba jednak bardziej sprawdza się wersja o satyrze na ogłupianych przez telewizję (obecnie jeszcze i Internet, w momencie produkcji filmu jeszcze nie tak popularny i ekspansywny) współczesnych ludzi, którzy starają się żyć tak, jak w reklamach i poradnikach (Truman dopiero po odkryciu prawdy zaczyna się zachowywać inaczej, staje się indywidualistą, a nie jednym z tysięcy klonów), małpując to, co zdaniem kogoś jest dla nich najlepsze, tracąc swą oryginalność, wpadając w kołowrotek niepotrzebnych zachcianek, przymus konsumpcji i posiadania nieraz zupełnie zbędnych rzeczy…

Przy okazji przypadek Trumana pokazuje, że nie wyróżnianie się jest bezpieczne i komfortowe: dopóki Truman jest taki jak inni, żyje jak pączek w maśle, próby dociekania prawdy i ucieczki w stronę własnej indywidualności zapoczątkowują serię katastrof. Mówi też wiele o nas jako publice – chcemy show, sensacji, realizmu, łez, nie licząc się nieraz zupełnie z tymi po drugiej stronie kamery. Znakomity film o różnicy między wolnością i jej brakiem, rewelacyjnie zagrany przez Jima Carreya (Truman) i Eda Harrisa (Christof; nominacja do Oscara), nominowany w 3 kategoriach do Nagrody Akademii (dodatkowo za scenariusz i reżyserię).

Beata Cielecka